رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۸ شهریور ۱۳۸۸
موسیقی‌دانان مهاجر

صدای ماندگار مینو جوان

محمود خوشنام

جامعه‌ی موسیقی ایران نیز، چون دیگر حوزه‌های فرهنگی تا سرآغاز قرن خورشیدی جاری، از حضور فعال زنان محروم بوده است. ولی از آن زمان به بعد با شکستن حرمت‌های مذهبی و اخلاقی، زنان نیز وارد گود شدند و رنگ و بویی دیگر به اجراهای موسیقی بخشیدند.

Download it Here!

ابتدا موسیقی سنتی از موهبت صدای زن برخوردار شد و سپس مبشران موسیقی پیشرو به تعلیم و پرورش این صدا پرداختند و آن را برای به کارگیری در آفریده‌های نو آماده ساختند.

هنرستان‌های موسیقی از آغاز تأسیس تاکنون به اهمیت صدای زن در برنامه‌های موسیقی پیشرو واقف بوده و کوشش بسیار در آموزش و پرورش علمی آن به کار زده‌اند.

بسیاری از زنان علاقه‌مند به موسیقی در بیرون از کشور نیز به تعلیم و پرورش صدای خود پرداختند. ما از پری ثمر گفتیم که سال‌ها در اپرای فرانکفورت آواز خوانده است و امشب از خواننده‌ای دیگر سراغ می‌گیریم که در دو دهه‌ی پیش از انقلاب با همکاری همسر آهنگساز خود به نوع دیگری از موسیقی پیشرو روی آورده بود.

مینو جوان هم اینک در غرب آمریکا به کار موسیقی مشغول است.


مینو جوان

ای کلام تو، آواز
ای ترانه‌ی پرواز
مرغک دل من
دمادم
تو را می خواند
چشم تو مرا روزی
قلب من تو را بویید
عطر روز دیدار
یادگار
با من می ماند
شاید از آسمانی
شاید ز قصه‌ها
کردی تو زیبا
روز و شبِ مرا
نور دیده‌ی خورشید
با تو خنده‌ها جاوید
یاد از شب غم را
همه جا
از من می‌راند

مینو جوان در سال ۱۳۱۴ در اصفهان زاده شده، ولی در یک‌سالگی با خانواده رهسپار تهران شده است. از همان خردسالی سخت به موسیقی علاقه داشته و در کودکستان و دبستان و دبیرستان در نمایش‌های مدرسه‌ای شرکت می‌جسته و آواز می‌خوانده است.

مینو در شانزده سالگی دعوت می‌شود که در جشن پایان سال دبیرستان نوربخش شرکت جوید و چند ترانه‌ی محلی بخواند. تمرین‌ها در یکی از سالن‌های هنرستان عالی موسیقی که دیوار به دیوار دبیرستان بود انجام می‌گیرد و صدای مینو در همین تمرین‌ها توجه «روبیک گریگوریان» ریاست هنرستان را جلب می‌کند.

روبیک، صدای مینو را از نزدیک نیز می‌شنود و پس از آن از او می‌خواهد که برای ادامه‌ی تحصیل به هنرستان بیاید. مینو ولی زیر تأثیر توصیه‌های اعضای خانواده تصمیم به تحصیل حقوق می‌گیرد.البته او در طول تحصیل حقوق، موسیقی را رها نمی‌کند.

در سال دوم تحصیل نیز، حادثه‌ای مهم در زندگی‌اش روی می‌دهد. در جریان یک کنسرت بزرگ با ایرج گلسرخی آهنگساز معروف آشنا می‌شود و یک‌سال بعد با او ازدواج می‌کند. مینو جوان در آن کنسرت بزرگ سرنوشت به همراه یک گروه آواز جمعی صد و پنجاه نفره آوازی از ساخته‌های گلسرخی را می‌خواند، مورد تحصین قرار می‌گیرد و از آن پس به طور جدی وارد دنیای آوازخوانی می‌شود.

رنج دوری از
نیمه شب، نیمه شب
در تمام روز، خیالت با من
غروب آفتاب، غمت
بر دلم می‌جوشد
نیمه شب
خاطرات تو
همه شب
نیمه شب
آتشی افروزد در قلب من
تا ابد (دوستت دارم)
(این است) نیمه شب می‌دانم

در سال ۱۳۳۹ گلسرخی گروه گسترده‌تری را به‌وجود می‌آورد به نام «گروه کر و ارکستر رادیو ایران». این گروه با همکاری و تک‌خوانی مینو جوان بیش از سیصد آهنگ از آفریده‌ها و تنظیم‌های بومی گلسرخی را به اجرا و ضبط در می‌آورد که همچنان در آرشیوهای رادیو باقی است.

مینو سرانجام در سال ۱۳۴۱ عازم ایالت متحده آمریکا می‌شود و در دانشگاه جنوب کالیفرنیا با استفاده از یک بورس تحصیلی به آموزش‌های آوازی خود ادامه می‌دهد. در این میان در سفری به ایران در سال ۱۳۵۶، سی و دو تنظیم تازه از ترانه‌های بومی را از میان تنظیم‌های آهنگسازان جوان روی دو صفحه‌ی بزرگ ضبط می‌کند که مورد استقبال فراوان قرار می‌گیرد.

در طول ده، دوازده سال اخیر نیز چندی است که تازه از خوانده‌های مینو جوان در آمریکا انتشار یافته است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از «طنین عشق»، «ترانه‌های بومی» و «یار دیرین».

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

ممنون از شما كه يادي از اين خواننده‌ي فوق‌العاده خوش‌صدا و متبحر كرديد. اميدوارم خانم مينو جوان سال‌هاي سال براي مردم بخوانند.

-- تقي ، Aug 29, 2009 در ساعت 06:30 PM

چندی است که صدای زیبای خانم جوان همدم روزهای من بوده بدون این که نام ایشان را بدونم و حتی نتونستم با جستجو در اینترنت به نامشون دست پیدا کنم. از شما از بابت این متن بسیار تشکر می کنم و امیدورام خانم جوان سالهای طولانی سلامت باشند.

-- بهار ، Aug 30, 2009 در ساعت 06:30 PM