تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۳۸۹ • چاپ کنید    

زن مثل قالی است

روث کاینت
برگردان: ونداد زمانی
v.zamaani@gmail.com

یک سال بعد از جنگ اسرائیل و حماس در غزه، مشکلات خانوادگی، به ویژه خشونت علیه زنان در خانواده رشد چشمگیری داشته است. اجرای قوانین شریعت اسلامی توسط «حماس» نیز بر وخامت موقعیت زنان فلسطینی افزوده است. در این میان، کمک‌های سازمان‌های غیر دولتی توانسته‌است در حد امکانات موجود، امید را در دل زنان مصیبت‌دیده‌ی « نوار غزه» زنده کند.

به گزارش یکی از سازمان‌های غیر انتفاعی مستقر در غزه، در آخرین حمله‌ی نظامی اسرائیل به غزه، خانواده‌های زیادی از هم پاشیده‌اند و آمار خشونت و تعرض جنسی به زنان افزایش یافته و به همان نسبت تقاضای طلاق از طرف زنان نیز بیشتر شده است. «وفا»، زن ۵۵ ساله‌ای که تمام بدنش زیر چادر سیاه حجاب پوشیده شده است از جمله زنانی است که بعد از تحمل سال‌ها خشونت و با وجود داشتن ۶ فرزند از همسرش طلاق گرفته است.

وفا برای گرفتن طلاق ناچار بود گزارش پزشکی ارائه دهد تا ثابت کند که مورد ضرب و شتم همسرش قرار داشته است. او همچنین می‌بایست در اداره‌ی پلیس پرونده‌ی شکایت باز کرده باشد. با وجود این، وفا بعد از همه‌ی این مراحل، برای دریافت حکم طلاق چاره‌ای جز صبر و انتظار طولانی ندارد.

وفا که پنج پسر و یک دختر دارد بعد از جدایی مجبور شده است در راهرو منزلِ پسر بزرگش که به همراه همسر و فرزندانش در یک آپارتمان یک‌خوابه به سر می‌برند زندگی ‌کند. وفا شکایتی از سرنوشت خود ندارد. او می‌گوید: «این تقدیری بود که خدا برایم معین کرد». وفا با چشمانی اشک‌آلود دوران بسیار وحشتناکی را به یاد می‌آورد که شوهرش روی بدن او نفت ریخته بود و می‌خواست او را آتش بزند. او همچنین به یاد می‌آورد که خشونت همسرش حتی به مرز شکنجه‌ی فرزندان هم رسیده بود. وفا به خاطر می‌آورد که شوهرش یک بار با آهن گداخته دست دختر هفت‌ساله‌شان را سوزانده بود.

بنا بر گزارش منابع فلسطینی، بین زمستان سال ۲۰۰۸ و بهار ۲۰۰۹، طی جنگ نوار غزه، بیش از ۱۴۰۰ فلسطینی در حمله‌ی اسرائیلی‌ها کشته و ۵۵۰۰ نفر نیز مجروح شده‌اند. «انجمن توسعه‌ی فعالیت زنان شاغل فلسطینی» از جمله سازمان‌های غیردولتی فلسطین است که به زنان ستمدیده و در معرض خشونت، خدماتی را ارائه می‌کند.

یکی از زنان فعال این انجمن به نام خانم «عًلی حسب‌الله» که آموزش روانشناسی دیده‌است، مسئولیت کمک به وفا را بر عهده دارد. او مسئول جلساتی است که انجمن برای درمان روحی وفا در نظر گرفته است. امکان ابراز دردها و جراحات روحی در جلساتی که برای وفا در نظر گرفته شده برایش موثر بوده‌ است، تا آنجا که وفا می‌گوید: «واقعاً این جلسه‌های درمانی به من کمک کرده است. مهم‌تر از همه این‌که وقتی احساس کردم آدم‌های خوب هم در جهان هستند، به زندگی امیدوار شدم».

«انجمن توسعه‌ی فعالیت زنان شاغل فلسطینی» شش شعبه در نوار غزه دارد و هدف آنها کمک روحی به زنانی است که در زندگی زناشویی‌شان، مورد اذیت و آزار همسران‌شان قرار گرفته‌اند. روانشناسان این انجمن که از پشتیبانی مالی گروه فمینیستی «سی. دی. اف» سوئیس برخوردار هستند، حتی بعد از دوره‌ی تعیین‌شده، رابطه‌ی خود را با زنان فلسطینی حفظ می‌کنند و با آنها در تماس هستند.

خانم حسب الله می‌گوید «تشنج روحی، افسردگی و اختلالات روانی از جمله ناهنجاری‌هایی هستند که زنان ستمدیده و در معرض خشونت در دوران زناشویی به آن مبتلا می‌شوند». او می‌افزاید در سال گذشته و بلافاصله بعد از جنگ نوار غزه، درخواست کمک در مراکز انجمن افزایش یافته است. «در دوران جنگ، از هم پاشیدن خانواده‌ها شکل وسیع‌تری به خود می‌گیرد، به‌ویژه آنهایی که خانه‌های‌شان در جنگ ویران شده است و ناچارند در چادرهای موقتی‌ زندگی کنند که از هیچ حریم خصوصی‌ای برخوردار نیست».

در شهرک «دیرِ اِل بلاه» که در ۲۰ کیلومتری شهر غزه قرار دارد، در کنار ساختمانی که به دست اسرائیلی‌ها سوخته و ویران شده، ۱۲ زن محجبه در یک اتاق خالی روی صندلی‌های ناراحتِ فلزی نشسته‌اند. دفتر فوق متعلق به یک سازمان غیر انتفاعی به نام «کمیته‌ی فلسطینی امداد کشاورزی» است که ۲۷ سال پیش در مناطق روستایی با هدف حمایت و هدایت زنان فلسطینی برای رسیدن به استقلال اقتصادی تاسیس شد.

در جمع این زنان، «نَجعد»، که هر روز در کنار دیگران در دفتر حاضر می‌شود، بدون هیچ محذوریتی نابسامانی‌های زندگی زناشویی‌اش را با دیگران در میان می‌گذارد. او به سایر زنان می‌گوید: «شوهرم عادت داشت با کابل برق مرا بزند و من همیشه با صبوری مدارا می‌کردم ولی وقتی یک شب با سیم برق به من شوک وارد کرد دیگر طاقت نیاوردم و از خانه فرار کردم».

نَجعد بعد از ۲۳ سال زندگی زناشویی و داشتن ۱۰ فرزند تصمیم به طلاق می‌گیرد و شوهرش بلافاصله در حین مراحل طلاق، او را از خانه بیرون می‌اندازد و با زن دیگری ازدواج می‌کند. از آن پس، نَجعد با داشتن پسر ۲۲ ساله و دختر سه‌ساله بی‌خانمان می‌شود. طبق قوانین اسلامی اعلام‌شده توسط حماس، نَجعد به دلیل نداشتن نشانی محل سکونت، از حق نگهداری چهار فرزند زیر ۹ سال خود محروم است و حتی اجازه‌ی دیدن آنها را هم ندارد.


زینب ال قونیمی

اصلاح حسنیه و زینب ال قونیمی وکیلانی هستند که از زنانی همچون نجعد در دادگاه‌های شریعت دفاع می‌کنند. دفتر خدمات حقوقی آنها از پشتیبانی یک موسسه‌ی خیریه‌ی بین‌المللی به نام «گلوبال فاند» برخوردار است. خانم زینب ال قونیمی می‌گوید: «هر زنی که مورد خشونت خانوادگی قرار گرفته، می‌تواند تقاضای طلاق کند اما در عمل، قضات دادگاه‌ها تا سر حد امکان طلاق را به تاخیر می‌اندازند».

مراحل قانونی طلاق در نوار غزه بیش از حد پیچیده است و کاغذ‌بازی‌های اداری گاهی مدت انتظار برای پذیرش درخواست طلاق را برای بسیاری از زنان به ۱۵ سال نیز می‌کشاند. در این میان، به دلیل نامشخص بودن وضعیت زنان، مشکلات اسکان و زندگی روزمره بر مشکلات آنان می‌افزاید.


ریم ال نَیرِب از مسئولان «مرکز مسائل زنان» در غزه

ریم ال نَیرِب از مسئولان «مرکز مسائل زنان» در غزه می‌گوید: «کتک زدن زنان امری است عادی و قباحت اجتماعی ندارد». مرکز خدماتی‌ای که او در آن کار می‌کند معتقد است تا زمانی که زن‌ها از استقلال اقتصادی برخوردار نباشند قادر به دفاع از حقوق خویش نیستند. او و سایر همکارانش در موسسه‌ی غیر انتفاعی فوق تلاش می‌‌کنند تا با دادن وام‌های کوچک بدون بهره به زنان، زمینه‌های استقلال اقتصادی زنان محروم وکتک‌خورده‌ی فلسطینی را فراهم کنند.

جمله معروف ولی زننده‌ای که «‌ریم ال نیرِب» مدام از زبان مردانِ «نوارغزه» می‌شنود این است که «زن‌ها مثل قالی هستند که هرچه بیشتر لگد بخورند تمیزتر می‌شوند». به اعتقاد این فعال مسائل زنان، این برداشت غلط چنان در جامعه جا افتاده است که زن‌ها نیز آن را باور کرده اند.

طبق تجربه‌ی ریم ال نیرِب، علت اینکه زنان تنبیه شدن را می‌پذیرند، در آیه‌ی ۳۴ سوره‌ی چهارم قرآن ریشه دارد و نیز در این برداشت مذهبی‌سنتی که معتقد است آیه‌ی فوق تنبیه زنان را لازم دانسته است. او بارها از زن‌ها شنیده است که: «شوهرم حق دارد مرا تنبیه ‌کند، اشتباه‌های خودم باعث می‌شود کتک بخورم».


اسامی عربی در متن:

Ola Hassaballa
Islah Hassania
Reem Al Nairab
Najàd
http://en.qantara.de/webcom/show_article.php/_c-478/_nr-1023/i.html

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

این که «زن‌ها مثل قالی هستند که هرچه بیشتر لگد بخورند تمیزتر می‌شوند» که چیزی نیست.
یک شیر پاک خورده دیگری گفته "زن مانند لوزم توست , اگر اطاعت نکرد گردنش را با شمشیر بزن"

-- سلیم ، Aug 9, 2010

آیا این خود مردان ،زنان، رهبران مذهبی یا دادگاه ها هستند که از بدرفتاری رایج در جامعه علیه زنان با استناد به این آیه قرآن تو دفاع می کنند یا این نویسنده هست که بدنبال آیه ای بوده که پدیده بدرفتاری با زنان را توجیه مذهبی کند؟ کلا بین رفتار اجتماعی و متن قرآن آیا رابطه مستقیمی هست ( و بوده و خواهد بود) ؟ این "علت" را دیدن در سطر آخر خیلی کلی گویی است و معلوم نیست نویسنده چطور به این نتیجه ساده لوحانه رسیده است.

-- خشایار ، Aug 9, 2010

زن اگر خوب بود خدا هم داشت ضرب المثلی ایرانی است که شاید سوغات ماقبل اسلام باشد.

-- رهگذر ، Aug 9, 2010

تاسف انگیز است. اسلام و بیسوادی چه بلاهایی که برسر زنان نمی اورد!!!

-- بدون نام ، Aug 9, 2010

خوانندگان عزیز این مطالب هیچ ربطی به رابطه رادیو زمانه و اسراییل نداره

-- بدون نام ، Aug 9, 2010

آیه بالا مربوط به سوره نساء، آیه 34 است:
«الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا» وترجمه اش اینست که " مردان را برزنان حق تسلط ونگهبانیست به دليل آنكه خدا برخى از ايشان را بر برخى دیگر برترى داده وهمچنین بعلت آنکه مردان باید از مال خود به زنان نفقه دهند. پس زنان شایسته ومطیع درغیاب مردان حافظ حقوق شوهران هستند و آنچه را که خدا به حفظ آن امر فرموده باید عمل کنند وزنانی که از مخالفت ونافرمانی آنان بیمناک هستید، باید آنان را موعظه کنید، اگر مطیع نشدند از همخوابگی باآنان خودداری کنید واگر بازهم مطیع نشدند، آنان را بزنید. اگر فرمانبردارشدند، دیگر برآنان ستم روا مدارید که همانا خداوند بزرگوار وعظیم الشأن است"
آیه 228 از سوره بقره صریحاً مردان را برتراز زنان دانسته است:
«... وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكُيمٌ » "...وزنان را برشوهران حقوق مشروعیست چنانکه شوهران را برزنان، لیکن مردان را برزنان برتری خواهد بود وخداوند برهمه چیز توانا و به همه امور داناست"
بهمین سبب، در اسلام زن حتی نیمی از حقوق مرد را نیز دارا نیست واین بدرستی همان تبیعیضهائیست که در کشورهای اسلامی درمورد زنان اعمال میشود. کسی هم نمیتواند نسبت به اینهمه تبعیض در قبال زنان اعتراض کند. اعتراض همان و فتوای قتلش صادر شدن همان. چرا؟ چون از حقوق حقه یک انسان دفاع میکند. درواقع، هنگامی که در مقابل سئوال منطقی، جوابی ندارند، دست به شمشیر وقمه وساطور وچوب چماق میبرند و یا زبان دراز متقاضی و مدافع حق را میبرند تا از آن منبعد کسی جرأت اعتراض نداشته باشد.

-- علی کبیری ، Aug 11, 2010

این مسئله ربطی به اسلام و بی سوادی و باسوادی ندارد بلکه به خودخواهی و خودبزرگ بینی و شرایط نامطلوبی که مردان با استفاده از زور بازویشان به وجود آورده اند است.
کسی که گفت زنان مانند کشتزاران تو اند یا آنکه گفت زن را می توانی بزنی ، مرد بود. متاسفانه تعدادی زن سود جو نیز به خاطر منافع خود همراه این مردان شده اند ( البته بیشتر در ایران)
راستی رادیو زمانه باید گوش ات عادت کند به رابطه با اسرائیل چون این روزها هر جا حرف حق یا بی طرفانه زده می شود آن رسانه یا شخص محکوم می شود به داشتن رابطه با اسرائیل و امریکا و صهیونیست و الی آخر

-- یک خاتون ، Aug 11, 2010

به یک خاتون شما هم متاسفانه گرفتدار هستید که میگواید (ا ین مسئله ربطی به اسلام و بی سوادی و باسوادی ندارد ) شرایط نامطلوب فقط یک بخش از این سیاه روزی است فرهنگ اسلامی و قوانین اسلامی (همان چیزی که خوده ماهم در ایران هم تجربه میکنیم که زنان را به فلاکت کشیده و هرچه سواد و اگاهی زنان بالاتر میرود مقاومت انها هم در مقابله با این ستم ها بیشتر میشود) است که زنان مسلمان را به تیره بختی کشنده چرا ملیونها زن مسلمان از کشورهای اسلامی فرار کرده و به کشورهای غیره مسلمان رو اورده که شاید خوده شما هم یکی از ان زنان مسلمان باشید چرا قبل از حکومت اسلامی ایران چنین سیل مهاجرت بزرگی را شاهد نبودیم مردان ان موقع کم زور و ناتوان بودند یا قوانین اسلامی حکم نبود نه چنین نیست که شما میگواید ریشه سیابختی از ان فرهنگ اسلامی و قوانین اسلامی است همانطور که در مقاله ان خانوم مددیار میگوید علت اینکه زنان تنبیه شدن را می‌پذیرند، در آیه‌ی ۳۴ سوره‌ی چهارم قرآن ریشه دارد و نیز در این برداشت مذهبی‌سنتی که معتقد است آیه‌ی فوق تنبیه زنان را لازم دانسته است. او بارها از زن‌ها شنیده است که: «شوهرم حق دارد مرا تنبیه ‌کند تا این فرهنگ اسلامی و قوانین اسلامی جای خود را با قوانین و فرهنگ انسان مدار عوض نکند همین است که در دنیا اسلام میبینیم و فراره زنان و مردان مسلمان که به اگاهی رسیدن به کشورهای غربی

-- k.k ، Aug 11, 2010

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)