آخرین چهارم آبان در سکوت برگزار شد

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

آخرین چهارم آبان شاه در ایران در سکوت برگزار شد

در حالی که هر سال مراسم چهارم آبان، روز تولد محمدرضا پهلوی، پادشاه ایران، با سر و صدا و مراسمی بسیار گسترده برگزار می‌شد، با اوج‌گیری شورش انقلابی در سال ۵۷ مراسم ملی چهارم آبان توسط دربار لغو شد.

به همین مناسبت روز چهارم آبان سال ۵۷ مراسم میلاد محمدرضا پهلوی به صورتی مختصر در کاخ گلستان برگزار شد.

در این مراسم، گروهی از روحانیون، خدمتگزاران دربار شاهنشاهی، شورای فرهنگی سلطنتی، کتابخانه پهلوی، بازرسی شاهنشاهی، گروه بررسی مسایل ایران، بنیاد پهلوی، کمیته ملی پیکار جهانی با بی‌سوادی، سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی و لژیون خدمتگزاران بشر با شاه ملاقات کردند.

علیقلی اردلان، وزیر دربار میلاد شاه را تبریک گفت. پس از آن، جعفر شریف‌امامی، نخست وزیر در دیدار با شاه گفت:

«امسال آئین فرخنده چهارم آبان را فروشکوهی دیگر است، زیرا از یک‌سو مقارن با اجرای کامل اصل آزادی زبان و عقیده و قلم است که ملحوظ به نظر آن شاهنشاه بزرگوار بوده است... و از سوی دیگر مقارن با اجرای دقیق قانون اساسی است».

وی افزود: «گرچه واکنش‌هایی که در اثر عدم دقت در اجرای قوانین در گذشته به چشم می‌خورد، گهگاه صورت نامطلوبی پیدا کرده و می‌کند، ولی از روزی که این دولت در اجرای اوامر مبارک عهده‌دار خدمتگزاری گردیده سعی خود را مصروف اجرای دقیق قوانین کرده است».

او ادامه داد: «تردیدی نیست وقتی افراد و احاد ملت اجرای دقیق قوانین را احساس و مشاهده کنند، به تدریج این قبیل واکنش‌های تند که متاسفانه در پاره‌ای موارد با خشونت توام بوده است، تخفیف خواهد یافت».

شاه در پاسخ گفت: «چندین دفعه ما نسبت به گذشته گفته‌ایم که مسلماً اشتباهاتی شده، مسلماً عده‌ای از جاده اخلاص منحرف شده‌اند و همچنین بی‌ترتیبی‌هایی بوده است، ولی این امور چیزی است که می‌شود تصحیح کرد».

عکس: آژانس مگنوم

رهبران چین و شوروی و آمریکا تولد شاه را تبریک گفتند

به مناسبت چهارم آبان، روز تولد محمدرضا پهلوی، سران کشورهای مختلف پیام‌های تبریکی برای شاه ایران فرستادند.

جیمی کارتر، رییس جمهور آمریکا، در تلگرام تبریکی ضمن شادباش سالروز تولد شاه اظهار داشت: «همان‌گونه که در گذشته یادآور شده‌ام در ماه‌های اخیر، ما غالباً به ایران اندیشیده‌ایم و من به خوبی می‌دانم که ناآرامی‌های اخیر فکر آن اعلی‌حضرت را سخت به خود مشغول داشته است».

کارتر در ادامه گفت: «لیکن در عین حال به این حقیقت کاملاً آگاهی دارم که آن اعلی‌حضرت می‌توانند به آنچه طی ۳۷ سال گذشته برای پیشرفت کشورشان انجام داده‌اند، با افتخار و رضایت خاطر تمام بنگرند».

جیمی کارتر گفت: «مشکلات کنونی سپری خواهد شد و ملت ایران در پرتو برنامه‌های اعلی‌حضرت به صورت یک ملت نیرومندتر ظاهر خواهد گردید».

رییس جمهور آمریکا در پیام تبریک خود به شاه بر روابط ایران و آمریکا تاکید کرد و گفت: «اجازه می‌خواهم بار دیگر تاکید کنم که ایالات متحده آمریکا برای مناسبات استوار و دیرپای خود با ایران ارزش فراوانی قائل است».

همچنین لئونید برژنف، صدر هیات رییسه اتحاد جماهیر شوروی و دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی تولد شاه را تبریک گفت و اعلام کرد: «برای شخص شما سلامت و سعادت و برای ملت دوست ایران پیشرفت و موفقیت آرزو می‌کنم».

هواکوفنگ، رییس کمیته مرکزی حزب کمونیست و نخست وزیر جمهوری خلق چین نیز تولد شاه را تبریک گفته و اظهار داشت:

«امیدوارم اعلی‌حضرت همایونی از سلامت برخوردار باشند و کشور ایران به موفقیت‌های تازه‌ای در دفاع از استقلال و حاکمیت ملی و پیشرفت و اعتلا نائل آید».

تلاش برای آزادی بقیه زندانیان سیاسی

به دنبال آزادی ۱۱۲۶ زندانی سیاسی که هم‌زمان با چهارم آبان، روز تولد شاه ایران انجام گرفت، هیات مدیره کانون وکلای دادگستری متذکر شد که بار دیگر مصراً از دولت خواهد خواست تا کلیه زندانیان سیاسی بدون قید و شرط آزاد شوند.

وزیر دادگستری اعلام کرد: «خانواده‌های زندانیان سیاسی، چنانچه زندانی یا زندانیان از خانواده آن‌ها در میان آزاد‌شدگان نبود، روز شنبه آینده به وی مراجعه کنند. ضمناً خواسته شد تا تصمیم قاطعی از طرف هیات دولت در این باره اتخاذ شود».

کانون وکلا اعلام کرد: «باید همه زندانیان سیاسی آزاد شوند. ضمناً زندانیان سیاسی عفو نمی‌خواهند، بلکه آنان هستند که باید عفو کنند».

از سوی دیگر خانواده‌های زندانیان سیاسی در پایان، قطعنامه‌ای را به امضای عده کثیری رساندند که متن آن چنین است:

۱. آزادی جمعی زندانی سیاسی بدون قید و همراه با اعاده حیثیت.

۲. آزادی زندانیان قدیمی سیاسی و نیز آن‌ها که بعد از سال‌های ۴۸ به زندان‌های طویل‌المدت محکوم شده‌اند.

۳. همه زندانیان سیاسی هستند و واژه ضد‌امنیتی بی‌مورد است.

۴. خانواده‌های زندانیان سیاسی از طرف زندانیان موکداً خواهان این هستند که به‌هیچ‌وجه در روزهای به خصوص آزادی زندانیان سیاسی صورت نگیرد، چرا که زندانیان هستند که باید عفو بکنند یا نکنند. اینان هیچ گناهی مرتکب نشده‌اند.

۵. بسیاری از زندانیان سیاسی در حین بازجویی و شکنجه و حتی هنگام دستگیری بر اثر گلوله، جراحات سخت برداشته و به بیماری‌های حاد مبتلا شده‌اند، که باید وضع آن‌ها روشن شود.

خانواده‌های زندانیان سیاسی در پایان به چند نمونه از وضع زندانیانی که هنوز در زندان هستند اشاره کردند:

آصف رزم دیده (خون‌ریزی معده)، دکتر میثمی (از دست دادن بینایی و جراحات جسمی)، صابر محمد‌زاده (گوش‌درد و سر‌درد شدید)، صفر خرسند (به علت وجود گلوله در پایش نیمه فلج شده است)، موسی محمدنژاد، فریبرز سنجری، اصغر ایزدی (ناراحتی شدید معده) سید احمد هاشمی (به علت برخورد گلوله فلج شده است).

شش سوال بنی‌احمد از دولت

احمد بنی‌احمد، نماینده مردم تبریز در مجلس شورای ملی طی نامه‌ای خطاب به رییس مجلس، سوالاتی در مورد سفر آیت‌الله خمینی به کویت و پاریس مطرح کرد و گفت اگر تا هفت روز دیگر به نامه‌اش پاسخ داده نشود، آن را به صورت استیضاح از دولت مطرح خواهد کرد.

وی در نامه‌اش نوشت: «کویت و کشورهای مشابه کویت از عدم قاطعیت ما در قبال اعمال ناروای خود همواره به جای ادای احترام به کشور و ملتی که طی قرون متمادی مروج فرهنگ اصیل آسیایی بوده است، از هر نوع بهانه جویی دریغ نکرده است. سیاست خارجی ما برپایه دفاع از حکومت‌های ارتجاعی منطقه، این حکومت‌ها را به جای این‌که در صف دوستان ما قرار دهد، در گروه طلبکاران ما به صف کرده است».

وی در مورد کویت گفت: «حکومت کویت هنوز حاضر نشده نام طبیعی و تاریخی خلیج فارس را در کتاب‌ها و نشریات آموزشی و فرهنگی درج و یا در مکاتبات بین‌المللی به کار گیرد».

بنی‌احمد در مورد برخورد کویت در مورد جلوگیری از حضور آیت‌الله خمینی به این کشور گفت: «متاسفانه امروز نیز کویت در مقام معارضه با مبانی اعتقادی مردم ایران، به جای استقبال و فراهم کردن تسهیلات اقامت حضرت آیت‌الله العظمی آقای خمینی مرز خود را بی‌آن‌که نیازی به توجیه از نظر بین‌المللی احساس کند، به روی ایشان می‌بندد و خشم مردم ایران و همه مسلمانان روشنفکر و تمام نیروها و سازمان های دموکراتیک جهان را علیه خود معطوف می‌دارد».

وی در ادامه گفت: «ایران به جای این‌که خود را در ردیف کشورهای مترقی عرب جست‌وجو کند، همواره نام خود را در کنار حکومت‌های فاسد عرب جای داده است. دفاع از امام غارنشین یمن و مبارزه بی‌دلیل با ملت و حکومت‌های پیشرو مترقی عرب، کار را به جایی رسانده که امروز کویت علی‌رغم اطلاعیه رسمی دولت ایران مبنی بر بی‌نظر بودن خود نسبت به اقامتگاهی که حضرت آیت‌الله العظمی انتخاب می‌فرمایند، دروازه‌های خود را به روی معظم له می‌بندد».

بنی‌احمد در مورد مواضع دولت فرانسه در مورد میزان آزادی آیت‌الله خمینی در آن کشور و موقعیت فرانسه در ایران گفت:

«ما هنوز از عوارض زخم‌های آلستوم خلاص نشده و این زخم عمیق معاملاتی را التیام نداده‌ایم. ما هنوز در ابتدای قرارداد بی‌ربط و ناموفق و نامبارک متروی تهران هستیم که در عمل با گنجاندن موادی در آن چند برابر مبلغ قرارداد تمام خواهد شد».

وی افزود: «تن به قراردادهایی داده شده که در صورت اجرا باید حکم حجر دولت را صادر کرد. اگر دولت فرانسه فکر می‌کند راه حفظ این قراردادها دهن کجی به ملت ایران است، سخت در اشتباه است».

بنی‌احمد در ادامه گفت: «امروز گهواره اعلامیه جهانی حقوق بشر که تحمل اقامت یک مرجع عالی‌قدر روحانی را از دست داده است، به چه مناسبتی و بر موازین کدام اصول حقوق بین‌الملل هنوز پای ایشان به پایتخت آزادی دنیا نرسیده مامورین کاخ الیزه پیغام‌های تهدید را یکی پس از دیگری ابلاغ می‌کنند؟»

آیت‌الله خمینی در پاریس (عکس: آژانس مگنوم)

آیت‌الله خمینی به کشمیر نمی‌رود

آیت‌الله خمینی در یک مصاحبه با تلویزیون فرانسه پیرامون اوضاع ایران سخن گفت و اظهار داشت وضع کنونی نمی‌تواند دوام داشته باشد.

در این مصاحبه در حالی که رهبر شیعیان جهان روی تشکچه‌‌ای در وسط گل‌ها و درختان نشسته بودند به زبان فارسی با مردم فرانسه سخن گفت.

ترجمه پاسخ‌های ایشان به طور توام پخش می‌شد. ایشان در این مصاحبه گفتند انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها از ۵۰ سال پیش دستگاه فعلی را به ایران تحمیل کرده‌اند و در این مدت ملت ایران تحت اختناق و تضییقات و فشار بوده و استعداد اطفال ایرانی مجال شکوفایی پیدا نکرده است و جوانان ایران آن‌طور که باید رشد نکرده‌اند.

در این مدت آزادی‌ها را از میان برده‌اند. در این احوال دولت هند قویاً تکذیب کرد آیت‌الله خمینی، رهبر شیعیان ایران قصد دارد در کشمیر اقامت کنند.

منابع خارجی قبلاً گزارش داده بودند آیت‌الله العظمی خمینی که فعلاً در پاریس به سر می‌برند، در جست‌وجو برای اقامت در یک سرزمین اسلامی تصمیم گرفته‌اند در کشمیر اقامت کنند. یک سخنگوی وزارت خارجه هند این گزارش را کاملاً بی‌اساس نامید.