بی‌مهری به افراد دوجنسیتی

محمد مصطفایی

یکی از گروه‏هایی که در جامعه‏ی ایران با مشکلات فراوانی روبرو می‏شوند، افراد دوجنسیتی هستند. این افراد از زمانی که خود را می‏شناسند، به شدت این احساس را دارند که به جنسی مخالف تعلق دارند و در قالب جسمی اشتباه به دنیا آمده‏اند.

محمد مصطفایی، وکیل دادگستری و از فعالان حقوق بشر، به مشکلات افراد دوجنسیتی در جامعه‏ی ایران پرداخته است.

محمد مصطفایی: گاهی اوقات دست تقدیر از ابتدای تولد انسان، سرنوشت عجیبی را برای نوزادان رقم می‏زند.

روال بر این است که انسان یا پسر به‏دنیا می‏آید، یا دختر. ولی بر این روال طبیعی، استثنایی هم وجود دارد که به ندرت هم پیش می‏آید. این استثنا به‏دنیا آمدن نوازادان دوجنسیتی است.

طفلانی که تا چشم به جهان باز می‏کنند، با اطلاع اطرافیان از وضعیت خاص‏شان، از سوی آن‏ها مورد بی‏مهری قرار می‏گیرند و در بسیاری مواقع رانده می‏شوند.

افراد دوجنسیتی از زمانی که متوجه وضعیت خاص خودشان می‏شوند، سردرگم می‏شوند و فشارهای روحی روانی‏ زیادی در ذهن‏شان به‏وجود می‏آید. تا زمانی هم که تکلیف‏‏شان روشن نشود، هم‏چنان این فشارها را تحمل می‏کنند. چرا که در کشور ما، متاسفانه، جایگاهی برای این افراد وجود ندارد.

در کشور ما معمول است که افراد یا پسر هستند و در جمع پسران و یا دخترند و می‏توانند در جمع دختران باشند. برای این که این افراد بتوانند به جایگاه خودشان دست پیدا کنند، بعضی وقت‏ها نیاز به عمل پیدا می‏کنند و گاهی هزینه‏های عمل را نمی‏توانند پرداخت کنند.

سال گذشته با جوانی دوجنسیتی در زندان اوین روبرو شدم که ایشان به این دلیل که در واقعه‏ای، شخصی را چون می‏خواسته به او تعرض کند، مجروح کرده بود، در زندان بود.

این جوان دوجنسیتی را به این امید که بتواند از طرف مقابل پولی بگیرد، امرار معاش کند و از شرایطی که دارد خارج شود، فریب می‏دهند، به منزل می‏برند و می‏خواهند به او تجاوز کنند که ایشان از خودش دفاع می‏کند.

بعد از تشکیل پرونده، متاسفانه این جوان نمی‏تواند از خود دفاع کند، دفاعی که قابل پذیرش دادگاه باشد، و به پرداخت دیه و دو سال حبس محکوم می‏‏شود.

بعد از این که متوجه مشکل این شخص شدم، بسیار ناراحت شدم. چرا که وضعیت او در زندان بسیار اسف‏بار بود، مورد بی‏مهری زندانیان قرار می‏گرفت و به دلیل وضعیت خاصی که داشت، در زندان انفرادی محبوس بود و نمی‏توانست با بیرون ارتباط برقرار کند. خانواده‏اش هم او را رانده بودند و دچار مشکلات این‏چنینی شده بود و نمی‏توانست آن طور که باید و شاید از حق خودش دفاع کند.

بعد از این که پرونده‏ی او را خواندم، نیاز دیدم که باید نسبت به حکم صادر، اعتراض بشود. اعتراض کردم و دادگاه دو سال حبس را به یک سال تبدیل کرد. در نهایت هم با توجه به این که ایشان هزینه‏ی دیه را نمی‏توانست پرداخت کند، از مردم و خیرین کمک خواستیم که به دلیل وضعیت خاص او کمک کنند تا از زندان آزاد شود و همین‏طور هم شد.

طبق ماده‏ی یک میثاق بین‏الملل حقوق مدنی و سیاسی که ما هم در سال ۱۳۵۴ به این میثاق پیوسته‏ایم، زندگی کردن حق ذاتی اشخاص است و این حق باید به موجب قانون حمایت شود. هیچ فردی را نمی‏توانیم خودسرانه از زندگی محروم کنیم.

استنباط از این مقرره این است که دولت‏ها باید برای هر فرد زمینه‏ی مساعدی را جهت زندگی کردن مهیا کنند. حتا افراد دوجنسیتی باید به موجب قانون، توسط دولت حمایت شوند و امکانات زندگی برای آن‏ها فراهم شود.

قانون اساسی ما هم در اصل چهل و سوم، حمایت‏هایی را برای افراد جامعه قائل شده که هرچند تا کنون بسیاری از این‏ها متروک مانده، لااقل توقع این است که این حمایت‏ها نسبت به افراد خاص اعمال و اجرا شود.
مضافاً به این که افراد جامعه‏ی ما نباید این‏گونه اشخاص را به دلیل وضعیت خاص‏شان مورد آزار و اذیت و رفتارهای ظالمانه یا خلاف انسانی قرار بدهند.

در بسیاری از مواقع می‏بینیم که بی‏مهری‏هایی، حتا از جانب شهروندان‏مان، نسبت به این افراد می‏شود.