کنفرانسی برای جلوگیری از فجایعی همچون حلبچه

محمدرضا اسکندری

کمیته‌ی هماهنگی دانشجویان کُرد دانشگاه اصفهان با همکاری انجمن علمی علوم سیاسی آن دانشگاه در نظر دارد همزمان با سالگرد فاجعه دلخراش بمباران شیمیایی مردم بی‌دفاع حلبچه، سمینار یک روزه‌ای با عنوان «واکاوی علمی ابعاد فاجعه انسانی حلبچه با رویکردی علمی در تاریخ چهاردهم اسفند ۸۷ برگزار نماید.

پیرامون این موضوع با سخنگوی کمیته‌ی برگزاری سمینار، آقای جلال حاجی‌زاده گفت و گو کرده‌ام.

هدف این سمینار چیست؟

هدف سمینار بررسی ابعاد و زوایایی فاجعه انسانی بمباران شیمیایی حلبچه و آثار و پیامدهای اسف‌بار ناشی از آن با رویکردی علمی به منظور پیشگیری از تکرار آن است.

در این زمینه سوالات بسیار جدی پیش روی ما قرار دارند که می‌توان به تعدادی از آن‌ها اشاره کرد: چرا چنین فجایعی بر سر انسان‌هایی که اتفاقاً کرد هستند، آمده است؟ و این‌که چه ضمانت اجرایی وجود دارد که از تکرار چنین فجایعی در آینده پیشگیری کند؟

و در این راستا چه باید کرد؟ و‌... تلاش برای یافتن پاسخ چنین سوالاتی و ریشه‌یابی دلایل آن‌، اهداف ما را بیشتر نمایان می‌سازد‌.

به اعتقاد ما تا کنون به گونه‌ای علمی در این راستا قدمی برداشته نشده است و لایه‌ها و زوایایی تاریک و پنهان این حادثه تلخ کاویده نشده است. لذا رویکرد علمی و مکانیزمی مناسب (به دور از احساس) می‌تواند در این راستا کارساز و با اهمیت باشد.

بر این باور هستیم که فاجعه هیروشیمای حلبچه‌، هولوکاست انفال و جنایت علیه بشریت فاجعه بمباران شیمیایی سردشت و ده‌ها جنایت ریز و درشت دیگر در «تاریخ درد» کردها و «جغرافیای غم» کردستان از هم تفکیک‌ناپذیر بوده و بایستی با دید و رهیافتی هم‌گرایانه بدان‌ها پرداخته شود.

این مهم از ابعاد گوناگونی قابل بررسی است که امیدوار هستیم در حد توان در این زمینه به وظایف ملی و انسانی خود عمل نماییم. هرچند سابقه برگزاری سالگرد فاجعه غیر‌انسانی حلبچه در دانشگاه‌های ایران طولانی است با این وصف به نظر می‌رسد با زاویه دید علمی و بازخوانی هم‌گرایانه فجایع کمتر بدان اهتمام داده شده است.

بدین جهت از جمله اهداف دیگری که فراروی سمینار است، این است که مراکز تخصصی‌، دانشگاهی، انجمن‌های غیر‌دولتی و دانشجویان دانشگاه‌های ایران در سطوح مختلف نسبت به برگزاری چنین سمینارهایی با رویکرد علمی اهتمام ورزند و در این راستا امکانات و توان خود را بسیج نمایند.

این مهم مستلزم برنامه‌ریزی‌ها و سازماندهی گسترده‌تری است که اتحاد‌، مشارکت و همراهی سایرین را می‌طلبد. شکی نیست برگزاری سالگردها و بازخوانی چنین فجایعی که متأسفانه همچون لکه ننگی بر پیشانی بشریت حک شده است، می‌تواند از تکرار آن جلوگیری نماید.

شاید لازم به گفتن نباشد که در تاریخ مصیبت‌بار کردها از این دست حوادث و نسل‌کشی‌ها بسیار می‌توان سراغ گرفت که هر از چند گاهی با اشکال گوناگونی توسط جانور ـ انسان‌هایی بر این خلق ستم دیده تحمیل شده است.

لذا اولین شرط پیشگیری از تکرار این فجایع مصیبت‌بار و مصادیق جنایت علیه بشریت این است که ما تاریخ خود را به بوته فراموشی نسپاریم و همواره آن را به یاد داشته و به وظایف ملی و رسالت انسانی خود عمل نماییم.

بمباران شیمیایی در حلبچه

مباحث این سمینار چیست؟

همان‌طور که در فراخوان مقاله آمده است چشم‌انداز اصلی این سمینار به سه مبحث نظری‌، سیاسی ـ حقوقی و ادبی ـ هنری هر کدام با عناوینی مشخص و موردی تقسیم شده است و در هر مبحث نیز عناوینی برای ارائه مقاله مشخص گردیده است.

من باب مثال، عنوان «نسل‌کشی از نگاه حقوق بشر و حقوق بین‌الملل» یکی از عناوین مبحث سیاسی ـ حقوقی است که علاقه‌مندان و صاحب‌نظران می‌توانند با عنایت به محورها و مباحث فراخوان نسبت به تنظیم و ارسال مقاله خود اقدام نمایند.

آنچه از اهمیت برخوردار است مشارکت فعال و دلسوزانه محققان و نویسندگان است. لازم است این نکته را نیز اضافه نمایم که عناوین مباحث این سمینار طوری تنظیم شده است که قریب به اتفاق صاحب‌نظران متخصص و فعالان کرد و غیر کرد قادر به مشارکت در تمامی زمینه‌ها و واکاوی زوایای این فاجعه غیر انسانی باشند.

صاحب‌نظران داخل و خارج چگونه می‌توانند در این سمینار شرکت داشته باشند؟

مقدمتاً بایستی به اطلاع برسانم که اساساً این سمینار برای دانشجویان‌، و اشخاص صاحب‌نظر و فعال در داخل برنامه‌ریزی شده است. با این حال با خوشحالی می‌توانم بگویم هیچ‌گونه محدودیتی برای دریافت مقالات و دستاوردهای پژوهشی و علمی سایرین در خارج از کشور نداریم.

در این زمینه کمیته تخصصی که وظیفه ارزیابی و گزینش (علمی) آثار واصله را بر عهده دارد با مد نظر قرار دادن شاخص‌های تخصصی و نیز اهداف سمینار نسبت به انتخاب اقدام می‌نماید.

از این‌رو تمامی کسانی که مایل به شرکت هستند می‌توانند آثار خود را به ایمیل آدرس‌هایی که در فراخوان آمده است، ارسال فرمایند و در موارد استثنایی که عزیزان نیاز به هماهنگی و برنامه‌ریزی بیشتری دارند می‌توانند با شماره موبایل اعلام شده در فراخوان که به همین منظور اختصاص داده شده است، تماس حاصل نمایند.

بدیهی است که به دلایلی همچون بعد مسافت و هزینه‌های گزاف رفت و آمد و غیره شاید امکان مشارکت مستقیم صاحب‌نظران خارج از ایران فراهم نباشد.

با این حال این عزیزان می‌توانند با ارسال مقالات خود در آن شرکت کنند و مقالات دریافتی و البته برگزیده شده توسط نماینده‌ای انتخابی از بین دانشجویان، با حفظ امانت و مشخصات صاحب اثر ارائه می‌شود.

بمباران شیمیایی در حلبچه

شما در اطلاعیه‌ای خواستار فرستادن برنامه‌های تصویری و صدا که در سال‌های اخیر در رابطه با بمباران درست شده‌اند شده‌اید، آیا امکانی برای دریافت این برنامه‌های سنگین دارید؟

همان‌طور که مستحضر هستید یکی از فاکتورهای اصلی موفقیت در این سمینار ارائه و پخش تصاویر مستند و شواهد عینی این فاجعه ضد انسانی است.

از آنجایی که دسترسی ما به این تصاویر و علی‌الخصوص فیلم‌های مستند از این رویداد‌های تلخ محدود است، همکاری اشخاص و سازمان‌های حرفه‌ای و تخصصی در این راستا بسیار کارساز و حائز اهمیت است و ما را دردست‌یابی به اهداف پیش رو یاری می‌رساند.

به نظر می‌رسد ارسال آثار و مستندات از داخل چندان کار دشواری نباشد. در خصوص ارسال آثار مستند از خارج نیز اشخاص علاقه‌مند به دو صورت می‌توانند با ما همکاری نمایند.

اول این‌که از طریق ایمیل تا جایی که امکان‌پذیر است، می‌توانند نسبت به ارسال برنامه‌های صوتی ـ تصویری (‌با علم به مشکلات فنی آن) اقدام نمایند و دوم این‌که به آدرس پستی اصفهان ـ دروازه شیراز ـ خیابان هزار جریب ـ دانشگاه اصفهان ـ انجمن علمی علوم سیاسی گروه حقوق و علوم سیاسی ـ کمیته برگزاری سمینار حلبجه آثار خود را پست فرمایند.

موفقیت سمینار را چه عواملی تضمین می‌کند؟

عطف به تجربه سال‌های گذشته و نیز ضرورت برنامه‌ریزی و سازماندهی بیشتر و همچنین عنایت و مساعدت مسئولان دانشگاه و حضور دانشجویان، مشارکت گسترده، پر شور و پر‌بار صاحب‌نظران‌، محققین و علاقه‌مندان در این راستا بسیار می‌تواند کار‌گشا باشد.

شکی نیست موفقیت این سمینار بستگی انکار‌ناپذیری به میزان مشارکت پژوهشگران و متخصصین آکادمی و نیز سطح علمی مقالات ارائه شده دارد که امیدوار هستیم در این زمینه با مشارکت گسترده عزیزان که سرمایه‌های اجتماعی و انسانی ما هستند، تجربه موفقیت‌آمیزی داشته باشیم.

مضاف بر این، کمیته هماهنگی برگزاری سمینار در خصوص اسکان مهمانان و شرکت‌کنندگان محترم هماهنگی و برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده است.

بمباران شیمیایی در حلبچه

در پایان اگر حرفی دیگری دارید که فکر می‌کنید که نیاز هست گفته شود بفرمایید.

ضمن تشکر از جنابعالی که در زمینه اطلاع‌رسانی شفاف رسانه‌ای بسیار فعال و دلسوز بوده و به شیوه‌ی حرفه‌ای در این راستا فعال هستید، مایلم خاطر نشان کنم که این برای دومین سال پیاپی است که به گونه‌ای تخصصی و علمی دانشجویان کرد دانشگاه اصفهان درصدد برگزاری چنین کنفرانسی هستند.

لازم است از کلیه آن عزیزان و همفکران و فعالان دانشجویی کرد (دختر و پسر) دانشگاه اصفهان مراتب تشکر خود را ابراز بدارم و امیدوارم همچنان در این عرصه فعال و تأثیرگذار و پایدار بمانند.

طرح‌ریزی این سمینار همچون پروژه‌ای به انجمن علمی ارائه شده و انجمن نیز با دریافت مجوز لازم از دانشگاه با ما همکاری داشته است که در اینجا فرصت را غنیمت شمارده و از مسئولان انجمن تشکر می‌نماییم.

شایان ذکر است که طرح کلی سمینار مورد بحث به شیوه‌ای مستقل و با برنامه‌ریزی و سازماندهی کمیته هماهنگی دانشجویان کرد آن دانشگاه صورت پذیرفته است.

در خاتمه لازم است از این تریبون دوباره از کلیه صاحب‌نظران‌، دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکترا و نیز تمامی محققین و فعالان در ایران و سایر نقاط به ویژه کردستان درخواست نماییم که در این سمینار شرکت کنند تا بدین‌وسیله ما را در رسیدن به اهداف مقدس آن یاری نمایند.

بدون تردید ما آمادگی کامل خود را اعلام داشته و از ارسال آثار و مشارکت تمامی عزیزان استقبال می‌نماییم. با تشکر مجدد از شما و آرزوی توفیق در رسالتی که بر دوش گرفته‌اید. به امید گستره صلح و آزادی برای همه بشریت.