تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۳۸۷ • چاپ کنید    
گفت و گو با دکتر سعید محمودی، استاد حقوق بین‌الملل در سوئد:

«چکش عدالت بر سر رییس‌جمهور سودان»

رضا جمالی
reza@radiozamaneh.com

دادگاه بین‌المللی لاهه حکم بازداشت عمر البشیر، رییس‌جمهوری سودان را به اتهام نسل کشی و به اتهام جنایات جنگی در دارفور صادر کرد.

این نخستین بار است که دادگاه رسیدگی به جرایم جنگی حکم بازداشت رهبری را که هنوز در قدرت است صادر می‌کند. شش سال جنگ داخلی در منطقه دارفور ۳۰۰ هزار کشته و بیش از دو میلیون نفر بی‌خانمان بر جای گذاشته است.

به اعتقاد بسیاری از مدافعان حقوق بشر در جهان این اقدام دادگاه لاهه می تواند آغازی باشد برای محاکمه دیگر سران سیاسی خودکامه جهان که در کشتار و قتلهای سیاسی در کشورشان همواره در پشت سنگر مصونیت سیاسی پنهان شده اند.
به اعتقاد دکتر سعید محمودی استاد حقوق بین الملل در سوئد اگر پرونده های جنایی این چنینی از سوی شورای امنیت سازمان ملل به دادگاه لاهه محول شود آنگاه حکم این دادگاه برای تمام کشورها الزامی خواهد بود.

Download it Here!

آقای دکتر محمودی، برای نخستین بار است که دادگاه بین‌المللی لاهه علیه‌ رییس‌جمهوری ‌حکمی را صادر می‌کند که هم‌چنان در قدرت است. چه ارزیابی از این موضوع دارید؟

به نظر من این تصمیمی تاریخی است. یعنی تا به حال سابقه نداشته است رییس کشوری که قدرت واقعی را در دست دارد از سوی یک دادگاه بین‌المللی تحت تعقیب قرار بگیرد.

از این دیدگاه، یک تصمیم غیر‌مترقبه و بی‌سابقه است. تا به حال فرض بر این بود که چنین افرادی صرف‌نظر از این‌که در طول خدمت‌شان در این مقام چه جرایمی مرتکب می‌شدند، می‌باید مصونیت سیاسی داشته باشند تا بتوانند وظایف خودشان را انجام بدهند.

ولی این مانع از بین رفته است و دادگاه این امکان را به دست آورده است. اگرچه شرایط سیاسی هم فراهم شد که این امکان را به دادگاه داد که بتواند امروز این تصمیم تاریخی را بگیرد.


عمر البشیر، رییس‌جمهور سودان

البته باید در نظر داشته باشیم که این تصمیم قدم اول است تا عمر البشیر دستگیر، محاکمه و زندانی شود راه خیلی طولانی در پیش است.

آیا باید این اقدام دادگاه بین‌المللی لاهه را گامی رو به جلو برای مسایل حقوق بشری در جهان دانست یا این‌که همان‌طور که شما اشاره کردید، مسایل سیاسی پشت این قضیه بودند؟

این اقدام بی‌شک یک گام بسیار بسیار مهم در مورد تقویت حقوق بشر و به سزا رساندن کسانی است که حتا در مظان اتهام جرایم بین‌المللی هستند.

مساله این است که تا حالا در پشت این پرده‌ی مصونیت سیاسی که اصل اساسی در حقوق بین‌الملل بوده بسیاری از رهبران کشورها خودشان را مجاز می‌دیدند که به هر عنوان و تحت هر بهانه‌ای هر نوع اقدامی بکنند و مرتکب هر نوع جنایتی بشوند.

تصمیم امروز نشان داد که این مرحله به پایان رسیده است. ولی دادگاه بین‌المللی جزایی لاهه فقط صلاحیت رسیدگی به جرایم کسانی را دارد که کشورهای عضو این دادگاه هستند و در حال حاضر ۱۰۸ کشور بیشتر عضو این دادگاه نیستند.

نه سودان، نه ایران، نه اسراییل،و حتی آمریکا و خیلی از کشورهای دیگر عضو این دادگاه نیستند.

ولی درصورتی‌که شورای امنیت صلاح ببیند و یک مساله‌ای را تهدید صلح بین‌المللی فرض کند، می‌تواند در آن صورت مساله را به این دادگاه محول کند و به دادگاه این صلاحیت را بدهد که به آن مساله رسیدگی کند.

در این مورد هم شورای امنیت چهار سال پیش این پرونده را به دادگاه محول کرد و به دادگاه این امکان را داد.


نسل‌کشی در دارفور ادامه دارد

ولی سوالی که این‌جا مطرح می شود این است که آیا بهتر نیست این دادگاه دست کم در یک تعدادی از موارد که امکان است عمل کند، در مقایسه با این‌که اصلاً عمل نکند.

به نظر من از این دیدگاه، تصمیم خیلی مثبت‌ ‌‌و قدم گامی خیلی بزرگ و مهمی است.

آقای دکتر محمودی، به‌طور کلی الزام رای دادگاه بین‌المللی لاهه از نظر حقوقی برای کشورها چگونه است؟

البته همیشه برای کشورهای عضو این دادگاه یعنی ۱۰۸ کشوری که عضو هستند لازم الاجراست.

ولی در این مورد خاص این رای برای همه‌ی کشورهای عضو سازمان ملل متحد لازم‌الاجراست.

دلیل آن هم این است که آن قطعنامه‌ی شورای امنیت، که پرونده را به دادگاه محول کرد، قطعنامه‌ای‌ست که بر اساس فصل هفتم اساسنامه‌ی سازمان ملل صادر شده و در نتیجه قطعنامه‌ای‌ست که از نظر حقوقی برای همه‌ی اعضای سازمان ملل متحد لازم‌الاجراست.

به همین دلیل تصمیم دادگاه برای همه‌ی کشورها، چه عضو دادگاه باشند و چه نباشند لازم‌الاجراست.

البته اگر یک کشوری از این کار سر زد و نخواست البشیر را دستگیر کند، در آن صورت این وظیفه‌ی شورای امنیت است که تصمیم بگیرد که می‌خواهد علیه آن کشور چه اقدامی بکند.


نقشه سودان و دارفور

در واقع ضامن اجرای آن شورای امنیت سازمان ملل متحد است.

آیا با بازداشت رییس‌جمهور سودان در منطقه‌ی دارفور ما شاهد خشونت‌های بیشتری خواهیم بود؟

هیچ بعید نیست. این تهدید را کرده‌اند و همین‌طور یک تعداد از رهبران سیاسی آفریقا قبل از این‌که امروز این حکم صادر شود از عواقب سیاسی این حکم اظهار نگرانی کردند.

ولی در هر صورت واقعیت این است که با صدور این قرار‌ امروز عملاً کشور سودان به عنوان یک کشور کارش فلج خواهد شد تا زمانی که آقای البشیر اصرار کند که هنوز رییس‌جمهور سودان است و بخواهد قدرت را در دست داشته باشد.

به همین دلیل گمان من این است که در طول ماه‌های آینده یا با میل خودش از این پستش کنار خواهد رفت یا از سوی کشورهای دیگر مجبور خواهد شد که کنار برود.

وگرنه همان‌طور که گفتم سودان نمی‌تواند به صورت عادی با کشورهای دیگر رابطه داشته باشد، نه کسی می‌تواند با او ملاقات داشته باشد و نه کسی هم به او اجازه‌ی سفر به کشورهای دیگر را می‌دهد و این عملاً کار اقتصادی و سیاسی این کشور را فلج خواهد شد.

ایران هم چندی پیش از اینترپل خواست که ۱۵ مقام سیاسی و نظامی اسراییل را دستگیر کند. از نظر حقوقی چه تفاوتی بین حکم بازداشت از سوی اینترپل و حکم دادگاه بین‌الملی لاهه است؟

تفاوت بسیار زیاد است. نخست این‌که در آن مورد، ایران بر اساس قوانین داخلی خودش چنین درخواستی را داده است.

اینتر‌پل سازمانی بین‌المللی است که در واقع سازمان همکاری بین پلیس‌های کشورهای مختلف است.

اینترپل خودش نه اختیار دارد و نه صلاحیت دارد که تصمیم لازم‌الاجرا بگیرد.
کارش توصیه به کشورهای عضو است. به‌طور کلی درخواست ایران از دیدگاه حقوقی خیلی جای سوال دارد.

تصمیمی که دولت ایران گرفته مبنی بر این‌که دستگاه قضایی ایران صلاحیت رسیدگی به جرایم بین‌المللی را برای کسانی که تبعه‌ی ایران نیستند، نخست باید در مجلس ایران تصویب کند.

یعنی درخواست ایران از نظر قانونی در داخل هنوز لازم‌الاجرا نشده است که این حکم بین‌المللی را صادر کرده و این درخواست را به اینترپل داده است.
ضمن این‌که اگر این درخواست را به طور صحیح به اینترپل داده باشد، همیشه به نتیجه نمی‌رسد.

همان‌طور که آرژانتین هم درخواست دستگیری مقامات ایران را به اینترپل داد و چون جنبه‌ی سیاسی داشت، در آن‌جا به نتیجه نرسید. حتا اگر از نظر فرم هم این درخواست صحیح باشد اولاً طول خواهد کشید، ‌دوم این‌که چون جنبه‌ی سیاسی مساله خیلی قوی‌تر از جنبه‌ی قضایی آن است، احتمالاً اینتر‌پل روی آن اقدام نخواهد کرد.

Share/Save/Bookmark

خبرهای مرتبط:
حکم بازداشت عمرالبشیر صادر شد
ایران حکم بازداشت البشیر را محکوم کرد
سفر لاریجانی به سودان برای حمایت از البشیر
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

چقدر خوشحالم.
می‌توانم حدس بزنم که چگونه استخوان پشت جنایتکاران در سراسر جهان لرزید.
به امیدوارم که به زودی همدستان و استادان عمرالبشیر در جنایت علیه بشیریت یعنی سران رژیم فاسد و تقلبی ایران در این دادگاه محاکمه شوند.

-- بدون نام ، Mar 6, 2009

aghaye jamali shoma ham yek pa nevisande hastid ha! onvane chakosh edalat ba sare raees jomhore sodan kheyli ghashang bood.

-- بدون نام ، Mar 6, 2009

امیدوارم همه نظام ها حقوق بشر جهانی را رعایت بکنند .

-- صادق ، Mar 7, 2009

با توجه باینکه شورای امنیت سازمان ملل آنرا به دادگاه ارجاع داده پس برای همه ی کشورها لازم الاجراء می شود . از طرفی آقای لاریجانی به دروغ آمریکا را مسئول صدور جکم معرفی کرد در حالی که خود آمریکا عضویت این دادگاه را تا کنون نپذیرفته است . و عمرالبشیر که محکوم به نسل کشی ست و میلیونها انسان را آواره کرده و ١٣ هزار نفر را در یک حمله کشته است توسط مقامات ایران مورد حمایت قرار می گیرد یعنی خقوق بشر اسلام ایران مدافع جنایت کاران شده است . آیا وعده های انسانی تئوریسینهای اسلامی جمهوری اسلامی از حمایت از انسانها اینگونه است ؟ وای به حال آنها

-- farhad ، Mar 7, 2009

اگر قرار باشد که مقامات حکومتی ایران به این دادگاه معرفی شوند لازم است که تعدادی از مقامات سیاسی نظامی اسرائیل هم به دادگاه لاهه معرفی شوند

-- بدون نام ، Mar 7, 2009

اتهام البشیر به "جنایتکار جنگی" با غرض سیاسی توأم است و برازنده جنایتکاران و تروریست هایی مانند جورج بوش، اولمرت ، لیونی ، ناتانیاهو ، پرس ، رامزفیلد ،ولفوویز، کیسینجر، برژینسکی ، بلر، و افراد کابینه بلر که به عراق حمله کرده میلیونها نفر را کشته ، به هزاران نفر تجاوز کرده و بیش از 5 میلیون نفر را آواره ساخته اند وهولوکاست غزه را اخیرا" با کشتارنوزادان قنداقی به اتمام رساندند. بیش از 6 میلیون درکنگو به هلاکت رسیده و دختران 6 ساله تا زنان 80 ساله مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اند ولی هیچ سرو صدایی از کنگو نیست زیرا در کنگو آمریکا - اسراییل - کاندا و دیگر کشورهای غربی به آسانی منابع کنگو را به غارت می برند.قاضی های فاشیست ICC این جنایتکاران را ول کرده و دنبال البشیر که در صدد کوتاه کردن دست دزدان صهیونیسم و امپریالیسم که با پول و اسلحه تحت لوای "کمک های بشردوستانه " به اوباش خود در سودان می رسانند که جنگ راه بیاندازند ومردم را بجان هم بیاندازند و با "جدایی بیاندازو حکمرانی کن" دیگر نقاط سودان را مانند جنوب سودان جداکنندو منابع آن رابه اسراییل ، آمریکا و کانادا منتقل نمایند. اضافه بر آن اسراییل به آبهای دریای سرخ نظردارد. این دزدان و جنایت کاران با کارزاری دروغ بنام " کمپین علیه برده داری کودکان" برهبری یک صهیونیست یهودی Charles Jacobs که حامی اسراییل است را براه انداختند و مردم آمریکا را با شستشوی مغزی در زمان کابینه کلینتون – نوکرصهیونیسم با خود همراه کرده و فشار بی نظیری بر دولت بشیر وارد ساختند و دولت را مجبور کردند که به جنوب سودان خود مختاری بدهد - مانند شمال کردستان – و با این حقه کشور را بسوی تجزیه هدایت کردند . سپس با حقه دیگری به سوی دارفور رهسپار شدند اینبار با کارزار دروغی بنام "قوم کشی" به تقویت یک گروه با همکاری عوامل اسراییل یعنی Save Darfur و holocaust museumدر مقابل دولت پرداختند و مشغول کشتن مردم بی پناه شدند. دولت برای آرام کردن اوضاع وارد صحنه شد. اکنون فاشیست های ICC برهبری صهیونیسم با استفاده از موقعیت خود قصد دارد رهبر یک کشور مسلمان دیگر را با دروغی بنام "جنایتکار جنگی" ازصحنه دور کرده تا بتواند بهتر سودان را تجزیه و منابع آن را در خدمت بسط نفود خود و به برده کشیدن مردم منطقه بکار گیرد.
تمام شواهد نشان میدهد که مردم مظلوم عرب و منطقه از هردسته وگروه به ستوه آمده اند و نابودی نوکران غرب و صهونیسم را خواهانند. آنها می دانند که ما میتوانیم اینکار را انجام دهیم و خواهیم داد. هیچکس تحت این سیستم که توسط یک مشت مافیا هدایت میشود نمی تواند زندگی کند

-- بدون نام ، Mar 7, 2009

برای همین بود که فوری مقامات جمهوری اسلامی از البشیر حمایت کردند و این اقدام رو مورد انتقاد قرار دادند، وحشت اینکه اگر مصونیت سیاسیشان دیگر به داد آنها نخواهد برسد، به زودی نوبت آنهاست که نامشان به عنوان مجرم از لیست دادگاه های بین المللی به در آید.
به امید هر رسیدن به روزی که هیچ جنایتکاری حتی یک شب امنیت و آسایش حس نکند.

-- شهرزاد ، Mar 8, 2009

این آقای بدون نامی که قطاری از نامهای به گفته ایشان خطا کار را ردیف کرده و در پایان نابودی یک سیستم مافیایی جهانی را نوید میدهد ؛ اگر انسانی بشردوست و عدالتخواه هستند و ریگی به کفش ندارند چرا در کنار اسامی مذکور نامی از حکومت ظالم جمهوری اسلامی نمیبرند؟ اگر میبردند به سلامت گفته هایشان و قضاوتشان میشد به عنوان عادلی بی غرض و مرض احترام گذاشت. وگرنه عدالت در دست ایشان فقط چماقیست در جهت توجیه و تثبیت غرضها و مرضهای ایشان و هم کیشانشان.

-- ناصر ، Mar 8, 2009

کشتن یک انسان برابر کشتن تمامی بشریت است . اگر طرف مقابل از جنایتکاران کمک می گیرد، راه مقابله،کشتار علیه بشریت(génocide) نیست.
چند تجربهٌ عینی درکشور ما،راههای صحیح را نشان داده است:١-تا قبل از امیر کبیر،دولتهای مرکزی لشگر هایی را به خراسان ارسال داشته بودند ولی
پس از خونریزی،بجایی نرسیدند.امیر کبیر یک لشگر به آنجا فرستاد و به فرمانده اش گفت برو و قبل از در گیری به مردم بگو این لشگر برای نجات مال و
ناموس تان به اینجا آمده، فرمانده درخراسان همین را گفت و همین بکرد؛ مردم به این لشگر کمک کردند و بزودی آرامش بر قرار شد. ٢-در کردستان ایران کمی بعد از انقلاب ١٣٥٧ درگیری پیش آمد و هیأیی مرکب از آقایان طالقانی،بنی صدر،بهشتی به کردستان رفتند و پس از مذاکره قرار بر ادارهٌ شورایی سنندج و مهاباد شد، انتخابات در این شهر ها برای تشکیل شوراها بر گذار شد و مردم کردستان به گروه ها جنگ طلب رأی ندادند.پس از مدتی این گروهها شروع دوباره به درگیری کردند؛آقای بنی صدر با نمونهٌ امیرکبیر،به ازتش گفت به کردستان می روید وتا مردم کردستان را از دست این
گروه های جنگ طلب رها نکردید،چکمه هایتان را در نیاورید؛در عرض مدت کوتاهی درگیری رفع شد.٣-در جنگ ایران و عراق،آقای بنی صدر باعنوان فرماندهٌ کل قوا به نیروهای ارتش (تقریبا٥٥ هزار نفر)می گفت بجای کشتن سربازان،محمات دشمن را بزنید،که در آن زمان با مخالفت هایی روبرو شد ولی خیلی زود نتایج آن مشخص شد و میل سربازان عراقی به جنگ بسیار کاهش یافت و ایران بعد از ٩ ماه جنگ را برد و صدام پیشنهاد آتش بست و
خسارت را پذیرف.اما در خردا د١٣٦٠ روحانیت حاکم با آوردن سپاه پاسداران از جبهه ها به تهران کودتا کرد و جنگ را هشت سال ادامه داد و با کشته شدن یک میلیون از طرف ایران باخت.٤-موقعی که صدام شهر های ایران را بمباران می کرد، آقای بنی صدر با بمباران شهرهای عراق مخالفت کرد و قدرت آتش ارتش را متوجهٌ محمات عراقی کرد که بنوبهٌ خود عدم اشتیاق به جنگ و عذاب وجدان را در نیروهای عراقی سبب شد.
محمد رضا

-- Mohamed Réza ، Mar 8, 2009

naser jan dame shoma garm

-- بدون نام ، Mar 8, 2009

ناصر: تو که نظیر ایرانیان دیگر از رسانه های صهیونیستی تغذیه میکنی چرابه مغزت خطور نکردکه بپرسی چرا آقای "دکتر" و مصاحبه کننده به مغزشان خطور نکرده که سئوالات اساسی را مطرح سازند نه اینکه دروغ های غرب را دوباره برای ماتکرارکنند. این افراد یا واقعا" از جریانات واقعی بی اطلاعند یا بخاطر منافع خود و خانواده با دروغهای رسانه های صهیونیستی هم صدا هستند. انتخاب با خودشان است.جمهوری اسلامی فقط 30سال و آنهم با سیاستهای آمریکا در منطقه علیه شوروی بوجود آمد و اکنون هم با "حقوق بشر" و NGO های جاسوس روی رفتار دولت ایران نفوذ داشته که برای عامل هایشان کاری داشته باشند از قبیل "جمع آوری اسناد" که بعدا" مانند البشیر با پرونده سازی ها برای بزیر کشیدن کشور جهت غارت منابع اقدام کنند. عراق نمونه کامل آن. چرا کسی دنبال المرت،
کسینجر، مک نامارا،بوش، رامزفیلد، بلر وهزاران جنایتکار دیگر نمی رود و فقط دنبال کشورهای اسلامی با منابع هستند. خجالت آور است که به مغز تو هم خطور نمیکند که تا حالا بیش از 6 میلیون نفر در کنگو کشته شده اندچرا کسی طبل کنگو را بصدا در نمی آورد. حتما" نظرت در مورد غزه مانند ایرانیان مرتچع دیگر است که قابل خواندن نیست. بجای این سئوالات بیهوده از وقت خود در غرب "دموکراتیک" استفاده کن و سری هم به کتابخانه ها بزن تا فضایی در مغزت باز شود. لطفا" چاپ کنید تا ایرانیان از اینهمه بی خبری بدر آیند.

http://www.dissidentvoice.org/2009/03/africoms-covert-war-in-sudan/

-- ثریا ، Mar 8, 2009

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)