Mar 2010


گفت‌وگو با فرزانه‏ طاهری، مترجم ایرانی و مدیر بنیاد گلشیری در باره‌ی اثر بحران سال ٨٨ بر ادبیات کشور
«جایی برای ادبیات نبود؛ آدم‌ها حرف‌شان نمی‌آمد»

مریم محمدی: بحران سیاسی سال گذشته در ایران، نه تنها بر روندهای جاری در سیاست و اقتصاد اثر گذاشت که در همه‏ی عرصه‏های اجتماعی، فرهنگی، ادبی و هنری اثرگذار بود. با فرزانه‏ طاهری، مترجم ایرانی و مدیر بنیاد گلشیری در این باره گفت‌وگو کرده‌ام. ایشان از بهت جامعه‌ی ادبی در سال‌ای که گذشت می‌گویند و به بازخوردی که ترجمه‌ی آخرشان، «خانم دالووی» در این سال داشته‌است، اشاره می‌کنند.



درآمدی بر سانسور

ناصر غیاثی: گرچه در گذشته‌های دور ایران می‌توان نشانه‌هایی از سانسور را یافت، اما برای نخستین بار در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به دستور او بود که اداره‌ای به نام «اداره‌ی سانسور» بنا نهاده شد. از آن زمان تاکنون آزادی قلم، افت و خیزهای زیادی را پشت سر گذاشته است. دوران کوتاهی در مشروطه بساط سانسور برچیده شد اما با کودتای محمدعلی شاه و پس از آن رضا شاه، سانسور دوباره سر بیرون آورد و در دوران محمدرضا شاه به اوج خود رسید.



رابله و هجو مذهب قرون وسطی

ونداد زمانی: داستان‌های دنباله‌دار و چندین مرحله‌ای، فرانسوا رابله به سرآمد دهن‌کجی به بنیادهای اساسی مسیحیت تبدیل شد. وی ضمن حمله به دانشگاه‌های فرانسه و به هجو کشیدن دانش منجمد آن‌ها، بیش از هر چیز به هسته اصلی تفکرات زهد و تقوای ماوراء زمینی در کاتولیزم حمله کرد. رابله درست بر عکس عقاید مسیحیت، در داستان‌هایش به وصف زندگی فرخنده و پر میمنت و کاملا روزمره پرداخت.



با نوروزنامه به استقبال نوروز

ناصر غیاثی: در آستانه‌ی نووز، گشت و گذاری می‌کنیم در احوال مرد بزرگ علم و ادب کهن ایران، حکیم عمرخیام و تورقی می‌کنیم در «نوروزنامه»، یکی از کتاب‌های به جا مانده از او. خیام در نورزنامه با نثری بسیار ساده و شیوا و در عین حال زیبا ضمن برشمردن علت‌های پیدایش نوروز به پادشاهان بانی آن می‌پردازد و به توصیف شیوه‌ی حکومتی می‌نشیند. نوروزنامه رساله‌ای است در چهارده باب.



گفت‌وگو با فرشین کاظمی نیا، تحلیل‌گر مسائل سیاسی ایران
بازخوانی پرونده فداییان خلق

بهداد بردبار - سوده راد: در شامگاه سرد نوزدهم بهمن سال ۱۳۴۹ شمسی، هشت تن مرد مسلح مجهز به تفنگ، مسلسل و نارنجک به پاسگاه ژاندارمری سیاهکل، در جنگل‌های حاشیه خزر حمله بردند. آنها با این حمله که بعدها به حماسه سیاهکل معروف شد هفت سال فعالیت شدید چریکی را آغاز کردند و الهام‌بخش مبارزه مسلحانه بیشتر گروه‌های تندرو اسلامی و مارکسیست با رژیم شدند.



پرونده‌ی گراس

ناصر غیاثی: کتاب «گونتر گراس تحت نظر، پرونده‌های اشتازی» که دوشنبه‌ی آینده منتشر خواهد شد، در طول هفته‌ی گذشته در کانون توجه‌ی بیش‌تر رسانه‌های آلمانی اعم از روزنامه و رادیو و تلویزیون قرار گرفت. برای اطلاع خوانندگان وب‌سایت رادیو زمانه چکیده‌ای از نقد و نظر ژورنالیست‌های رسانه‌های آلمانی و نیز بخش‌هایی از گفت‌وگوهای گراس در مورد این پرونده، گردآوری و ترجمه شده است.



بخش دوم
«انقراض آرام»

ترجمه‌ی ونداد زمانی: استقبال همه جانبه و مصرف گسترده داروهای آرام‌بخش آخرین میخ‌ها را بر تابوت تفکرات فرویدی فرود آورد. واقعیت خلق شده توسط شرکت‌های داروسازی با تبلیغات وسیع به اثبات این منطق دامن زد که مشکلات روحی و روانی چیزی بیشتر از به هم خوردن هورمون‌های شیمیایی در بدن و مغز بشر نیست و خوردن قرص‌های آرام‌بخش و ضد تشویش، مشکل همه را به راحتی برطرف خواهد کرد.



من آدم حسود تنهای ناراضی مغروری هستم

ناصر غیاثی: چون تاکنون هیچ‌ یک از نامه‌های جویس به فارسی ترجمه نشده و معلوم نیست تا کی باید به انتظار ترجمه‌ی این نامه‌ها از زبان اصلی ماند، خواندن ترجمه‌ی فارسی یکی از نامه‌ها که گویای گوشه‌ای از رابطه‌ی یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان مدرن جهان با هم‌سر خویش است، خالی از لطف نیست. جویس این نامه را زمانی نوشته که برای چاپ مجموعه داستان «دوبلینی‌ها» به دوبلین رفته و نورا در تریست بود.