تاریخ انتشار: ۲۲ آذر ۱۳۸۷ • چاپ کنید    
از تصنیف تا ترانه ـ قسمت نهم

شور تازه‌ در تصنیف‌سازی با شاگردان صبا

محمود خوشنام

در جریان پیگیری دگرگونی در تصنیف‌سازی رفته ‌رفته به دوره‌ی سر‌ برآوردن شاگردان ابوالحسن‌ صبا می‌رسیم.

Download it Here!

با این‌که صبا بیشتر در زمینه‌ی آموزش موسیقی کار می‌کرد و غالباً در آهنگسازی به موسیقی بی‌کلام می‌پرداخت، شاگردان برجسته‌ی او رغبت ویژه‌ای به ساخت‌ و پرداخت تصنیف نشان دادند و دگرگونی‌های نوآورانه‌ای در شکل و محتوای آن پدید آورده‌اند.

مهدی خالدی، شاید نخستین هنرآموخته‌ی مکتب صبا بود که در این دگرگونی نقش ایفا کرد.

خالدی دانسته بود چیزی که تصنیف‌های قدیمی را ملال‌آور ساخته نبود، ریتم‌های برانگیزاننده است.

از آن گذشته خط سیر ملودی‌ها بی‌هویت و کلیشه‌ای شده بود و تصنیف‌ها را شبیه به هم می‌ساخت.


استاد مهدی خالدی

خالدی با تغییر خط سیر ملودی از یک‌سو و به کارگیری ریتم‌های تند از سوی دیگر، شور تازه‌ای در تصنیف‌های خود می‌ریخت.

از بخت خوش صدای رسای دلکش نیز به یاری او آمده و اجراهای تأثیر‌گذاری را عرضه می‌کرد.

«آمد نوبهار» با متن سازگار اسماعیل ‌نواب‌صفا، نمونه‌ی خوبی از این‌گونه تصنیف‌های اوست.

ابتکار دیگر مهدی‌ خالدی، موقعیت ارزشی تصنیف را برجسته‌تر ساخت. او در برنامه‌های موسیقی رادیو تصنیف را دو بار پیش و پس از آواز‌خوانی عرضه می‌کرد.

در واقع آن را به جای پیش‌درآمد و رینگ می‌نشانید. بعدها این شیوه را دیگران نیز پیروی کردند.

خالدی در ساخت و پرداخت تصنیف‌های سنگین و فاخر نیز ذوق‌آزمایی کرده و خون تازه‌ای در آن‌ها ریخته است.

«به‌ کنارم‌ بنشین» در دستگاه همایون و با شعر زیبای رهی معیری یکی از آن‌هاست که باز با صدای دلکش به اجرا درآمده است.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

ویرگول را از جلوی «نبود» بردارید و جلوی «ساخته» بگذارید:

خالدی دانسته بود چیزی که تصنیف‌های قدیمی را ملال‌آور ساخته نبود، ریتم‌های برانگیزاننده است

-- بدون نام ، Dec 12, 2008

نمی دانم چرا هر وقت می خواهیم از کسی تعریف کنیم باید لگدی هم به گذشته ها بزنیم. آیا باید فرض کرد تصانیف گذشته ملال آور بودند تا ارزش کار امثال خالدی را پذیرفت؟ آیا عقرب زلف کج، یا تصانیف شیدا، ارزش زیادی ندازند و ملال آروند؟ این که بعد از صد سال هنوز این تصانیف زنده هستند و هر هنرآموز موسیقی آنها را یاد می گیرد نشان چیست؟

-- بدون نام ، Dec 12, 2008

وقتی از استاد ابوالحسن صبا یاد می کنیم نباید کلنل وزیری و میرزا عبدلله را از یاد ببریم بی شک این استادان بودند که صبا را به تاریخ موسیقی ایران زمین تقدیم کردند و یکی از ویژگی های صبا انتخاب شعر برای ردیفهای خودش است. استادصباشاگردان زیادی تربیت کرده است از جمله:مهندس همایون خرم ،مهدی خالدی،حبیب الله بدیعی ،رحمت الله بدیعی،محمد بهارلو، فرامرزپایور،ابراهیم قنبری،وی همچنین به دانسته های وسیقیدانان زیادی افزود از جمله:حسین تهرانی،حسن کسایی.

-- آرش بیداری ، Dec 13, 2008

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)