تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۸۸ • چاپ کنید    
موسیقی‌دانان مهاجر

شهرداد روحانی، آهنگسازی از نسل موسیقی‌دانان پیشرو

محمود خوشنام

سال‌های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی تحولی چشم‌گیر در میزان و عرضه‌ی موسیقی پیشرو در ایران به وجود آمد. علاوه بر آن‌که ارکستر سمفونیک تهران توانایی‌های کمی و کیفی بیشتری پیدا کرد، ارکسترهای کوچک و بزرگ دیگری نیز غالباً به همت موسیقی‌دانان جوان بنیاد گرفت و امکانات اجرایی چند برابر شد.

Download it Here!

حضور رهبران جوان که به تناوب ارکسترهای موجود را رهبری می‌کردند، سبب شد که آثار آهنگ‌سازان ایرانی جای بیشتری در رپرتوآر ارکسترها پیدا کند. گاه آن‌ها را در کنسرت‌های برون‌مرزی نیز عرضه می‌کردند و سبب شناساندن موسیقی پیشروی ایران به جهانیان می‌شدند.


اجرای ارکستر سمفونیک تهران به رهبری شهرداد روحانی، تیر ۱۳۸۴

در برنامه‌های پیشین، تا کنون از چند تن از اینان یاد کرده‌ایم و اینک نوبت به «شهرداد روحانی» رسیده که مقیم لس‌آنجلس در ایالات متحده آمریکا است.

شهرداد روحانی عضو خانواده‌ای است که بیشتر اعضای آن اهل هنر و موسیقی به شمار می‌آیند. پدرش که خود نوازنده بوده، همه فرزندان را به قلمرو موسیقی سوق داده است.

در میان فرزندان او انوشیروان روحانی را کسی نیست که نشناسد. آهنگ‌ساز و ترانه‌پرداز موفق سال‌های ۴۰ و ۵۰ و شاگرد برجسته‌ی جواد معروفی.

و اما شهرداد روحانی، برادر او، در سال ۱۳۳۳ در تهران زاده شد و زیر تأثیر فضای خانواده از همان خردسالی با موسیقی آشنایی یافت. در سال ۱۳۴۳ وارد هنرستان موسیقی ملی شد؛ نخست به فراگیری ویولون پرداخت و پیانو را به عنوان ساز دوم خود برگزید.

شهرداد علاوه بر آشنایی با سازهای ملی چون سنتور و نی و قژک، همیشه میل داشته که در حیطه‌ی موسیقی بین‌المللی نیز استعداد خود را بپروراند. به همین سبب در سال ۱۳۵۱ برای آموختن مبانی این موسیقی، به هنرستان عالی موسیقی نقل مکان کرد و باز هم به فراگیری ویولون و پیانو درعرصه‌ی موسیقی بین‌المللی پرداخت و علاوه بر آن، نزد محمدتقی مسعودیه و احمد پژمان با فوت و فن آهنگ‌سازی آشنا شد.


شهرداد روحانی در سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیل رهسپار اتریش شد و در آکادمی موسیقی وین در رشته‌ی آهنگ‌سازی و رهبری ارکستر به فراگیری‌های بیشتر پرداخت. گفتنی است که شهرداد یک دوره‌ی چهارساله‌ی آموزش موسیقی جاز را نیز گذرانیده است.

او سرانجام در سال ۱۳۶۳ رهسپار ایالات متحده آمریکا شده و در دانشگاه UCLA در لس‌آنجلس، آموخته‌های خود را در آهنگ‌سازی و رهبری و نیز در زمینه‌ی موسیقی فیلم تقویت کرد.

شهرداد هم‌زمان با این مطالعات با «دان ری» آهنگ‌ساز و رهبر ارکسترسمفونیک «کوتا» که از شاگردان برجسته‌ی «آرنولد شونبرگ» بوده آشنا شد و به توصیه او، معاونت رهبری ارکستر را بر عهده گرفت.

از سال ۱۳۶۸ تا سال ۱۳۷۳ او به مدیریت هنری و رهبری همین ارکستر برگزیده شده و در سال ۱۳۷۴ سفرهای هنری خود را به اروپا و آسیا به عنوان رهبر میهمان آغاز کرد.

موفق‌ترین این رهبری‌ها در سفر یونان صورت پذیرفت. او در آکروپلیس «یانی» هنرمند بین‌المللی پاپ را با ارکستر رویال فیلارمونیک لندن همراهی کرد.

از آن گذشته شهرداد تا کنون ارکستر فیلارمونیک اسلواکی، ارکستر فیلارمونیک زاگرب و ارکستر بزرگ دیگری را در ژاپن زیر رهبری داشته است.

کمی هم از آفریده‌های شهرداد روحانی بگوییم. «سه کنسرتو برای ویلون، پیانو و ساکسیفون»، «فانتزی برای ترومپت و ارکستر»، «قطعات متعدد برای پیانوی تنها»، «رقص بهار برای پیانوی ارکستر» و «تنظیم تازهای از ترانه‌های بومی ایران» از جمله آثار شهرداد روحانی هستند.

گفتنی است که شهرداد در سال ۱۳۷۷ قطعه‌ای را به سفارش دولت تایلند برای گشایش بازی‌های آسیایی نوشت و خود آن را با یک گروه آواز جمعی ۱۵۰ نفره رهبری کرد.

او پس از انقلاب نیز یکی دو بار برای رهبری ارکستر سمفونیک تهران به ایران دعوت شده است.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

استاد روحانی یکی از نوابغ برجسته موسیقی هستند ! من به ایشان افتخار میکنم
آهنگ هایی که ایشان ساخته اند واقعا روح نواز است
متاسفانه ایشان در ایران شناخته شده نیستند که آن هم نشان از ضعف ارگان های اداری و خبری موسیقی و فرهنگی ایران دارد
با تشکر از مصاحبه رادیو زمانه با استاد روحانی

-- آریوبرزن ایرانی ، Oct 17, 2009

این ها برنامه های خوبی است که رادیو زمانه در مورد هنرمندانی که گمنام نیستند اما به نوعی فراموش شده یا برای عموم کمتر شناخته شده هستند تهیه می کند.

کاش می شد در باره ی یک موسیقیدان بسیار خوب اما شاید کاملاً گمنام ایرانی به نام «حسن شیروانی» نیز برنامه ای تهیه کنید.

ایشان، که مطمئن نیستم اینک هنوز در میان ما باشند یا خیر، از مسؤولین بخش انتخاب موسیقی متن فیلم در سازمان سیمای پیش از انقلاب بودند و تحصیلات موسیقی خود را گویا در آلمان و از سنین پایین گذرانده بودند. از کارهای بسیار خوب و استثنایی که این هنرمند گرانقدر ایرانی انجام داده، جستجو در موسیقی اوستایی است و از آفریده های ایشان قطعه ای بسیار ناب و برای ساز تنهای فاگوت (باسون یا همان "نی" اما از نوع پیشرفته و غربی آن و به اجرای ماهرانه و استادانه ی خودشان) است که بخش کوتاهی از آن در سالهای میانی دهه 50 خورشیدی بر روی عنوان بندی برنامه تلویزیونی هفتگی »ایران زمین« پخش می شد. در سالهای اولیه پس از انقلاب، یک کپی از همان قطعه را (بر روی کاست) من از آرشیو موسیقی وزارت فرهنگ و هنر سابق / ارشاد کنونی دریافت کردم که هنوز هم آن را دارم.

به احتمال زیاد، ایشان کاری که معروف برای عموم باشد نداشته اند یا من از آن اطلاعی ندارم اما مطمئناً اساتیدی همچون احمد پژمان یا آقای دهلوی و افرادی در آن سطوح بالا از موسیقی کلاسیک باید با آقای شیروانی آشنایی دور یا نزدیک داشته و بتوانند اطلاعاتی را در مورد این موسیقیدان برجسته اما ناشناس مانده را در اختیار رادیو زمانه بگذارند.

با سپاس

-- master muzaki ، Oct 17, 2009

مسلمأ خانواده روحانی نقش بسیار مهمی در موسیقی معاصر ایران داشته اند و پس از انوشیروان، شهرداد خوش قریحه ترین آنهاست. به امید روزی که وی بزرگترین کنسرت خود را در پرسپولیس اجرا کند.

-- شاداب ، Oct 17, 2009

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)