اطلاع‌‌رسانی درباره سرطان سینه

سمیه دهبان

بهترین حفاظت، تشخیص زودهنگام است. این شعار کمپین بین‌المللی روبان صورتی است. روبان صورتی، انجمن خیریه‌ای ثبت شده در نیویورک است که به صورت بین‌المللی فعالیت می‌کند و هدف آن، ایجاد اجتماعی جهانی برای حمایت از بیماران مبتلا به سرطان سینه، نجات‌یافته‌های این بیماری و هم‌چنین خانواده‌های آنها در سراسر جهان است.

تمرکز روبان صورتی بر افزایش آگاهی جامعه در مورد سرطان سینه و هم‌چنین جذب کمک مالی برای پژوهش در مورد این نوع از سرطان است.

همه‌ساله در ماه اکتبر مجموعه‌ی تلاش‌ها برای اطلاع‌رسانی در مورد سرطان سینه افزایش می‌یابد. روبان صورتی به عنوان نماد سرطان سینه در ۱۶ ژوئن ۱۹۹۰ معرفی شد. در مسابقه‌ی راهپیمایی که توسط اعضای انجمن کومن در واشنگتن دی‌سی برگزار شده بود، آنها به شرکت‌کنندگان کلاه‌های آفتابی صورتی رنگ هدیه می‌کرد. یک سال بعد در مسابقه‌ی راهپیمایی مشابهی که در نیویورک برگزار شد، انجمن کومن از روبان‌های صورتی به عنوان سمبل افزایش آگاهی درباره‌ی سرطان سینه استفاده کرد و از همان سال، روبان صورتی نماد مبارزه با سرطان سینه انتخاب شد.

در سال ۱۹۹۲ در آمریکا، الکساندرا پنی، سردبیر مجله‌ی سلف، این ایده را مطرح کرد که همراه با هر نسخه از شماره‌ی مجله که اختصاص به افزایش آگاهی در مورد سرطان سینه داشت یک روبان صورتی به مخاطب‌های خود هدیه بدهند. در ۶ اکتبر ۱۹۹۷، پاول دیوید‌سون آمریکایی پبنک‌ریبن دات کام را به ثبت جهانی رساند و این تارنما را در اختیار تمام جهانیان قرار داد. در همان سال والتر اسقیفن هلندی به صورت حرفه‌ای شبکه‌ی خیریه‌ای برای روبان صورتی راه‌اندازی کرد.

بعد از مدتی آواندا ویتمن که به عنوان مدل بین‌المللی در پاریس، میلان، نیویورک و سایر پایتخت‌های مد دنیا مشغول به کار بود و در رشته‌ی روان‌شناسی بالینی نیز فارغ‌التحصیل شده بود به انجمن روبان صورتی پیوست و به عنوان چهره‌ی بین‌المللی این کمپین معرفی شد. در حال حاضر انجمن روبان صورتی در ۳۰ کشور از پنج قاره جهان مشغول به فعالیت است.

برخلاف تصور عمومی، سرطان سینه بیماری‌ای نیست که فقط شامل زنان باشد، بلکه مردان نیز ممکن است به این نوع سرطان مبتلا شوند. البته احتمال ابتلا به این نوع سرطان در بین مردان نسبت به زنان کمتر است. آمار نشان می‌دهد که زنان صدبار بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند.

همه‌ی زنان در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند، اما معلوم نیست که علت اصلی این نوع سرطان چیست. تحقیقات انجام شده در این رابطه نشان می‌دهد چندین ریسک یا عامل خطر وجود دارد که زنانی که در این گروه‌ها قرار می‌گیرند، احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند. برخی از این عوامل عبارتند از: وجود سرطان در خانواده، زیرا سرطان یک بیماری ارثی است. اگر خواهر، مادر یا دختر شما مبتلا به این سرطان باشد، احتمال زیادی وجود دارد که شما نیز در معرض خطر باشید.

سن شروع دوره‌ی عادت ماهیانه نیز یکی از عوامل این سرطان است. هرچه این دوره در سن پایین‌تری شروع شده باشد احتمال ابتلا نیز بالاتر است. سن شروع یائسه‌گی نیز تاثیرگذار است. زنانی که دوره‌ی یائسه‌گی‌شان بعد از ۵۵ سال است بیشتر در معرض خطر برای ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.

خطر ابتلا به این نوع سرطان، با افزایش سن بیشتر می‌شود و هم‌چنین بهداشت و سلامت فردی نیز تاثیر به‌سزایی در خطر ابتلا دارد.

تحقیقات نشان داده است که زنان مبتلا به اضافه وزن و یا چاقی پس از دوران یائسه‌گی بیشتر در معرض خطر قرار دارند. واضح است بعضی از این عوامل قابل کنترل هستند و برخی دیگر خیر؛ مثل سابقه‌ی خانوادگی. زنان می‌توانند با دوری جستن از عوامل تحت کنترل به سلامتی خودشان کمک کنند.

پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که نوع خاصی از رژیم‌های غذایی خطر ابتلا به سرطان را به طور کلی کاهش می‌دهد. انجمن روبان صورتی از چهار چیز به عنوان عوامل ضد سرطان یاد کرده است: محیط، غذا، ذهن و بدن.

آمار نشان می‌دهد که از سال ۱۹۴۰، میزان سرطان در تمامی مناطق صنعتی افزایش پیدا کرده است. معمولاً سه دلیل برای توجیه این موضوع مطرح می‌شود. اول اینکه نسبت به سال ۱۹۴۰، طول عمر انسان‌ها افزایش پیدا کرده است. در نتیجه سرطان فرصت بیشتری برای بروز و توسعه پیدا کرده است. دوم اینکه زنان در سنین بالاتری صاحب فرزند می‌شوند که این خود یکی از عوامل افزایش ابتلا به سرطان سینه است. سوم اینکه روش‌های تشخیص سرطان پیشرفت کرده است و در نتیجه ما بیشتر سرطان‌ها را تشخیص می‌دهیم و این لزوماً به این معنا نیست که تعداد مبتلایان به سرطان افزایش پیدا کرده است.

هرچند که دلایل مطرح شده درست هستند، اما لزوماً همه‌ی موارد ابتلا به سرطان را توجیه نمی‌کنند. مثلاً افزایش طول عمر نمی‌تواند توجیهی برای فراوانی سرطان میان کودکان و جوانان باشد. این موضوع قابل بحث است که افزایش موارد مبتلا به سرطان در سراسر دنیا می‌تواند ناشی از تغییرات در محیط باشد. منظور از تغییرات محیطی در اینجا گرم‌شدن زمین نیست، بلکه تغییرات در رفتارها و عادت‌های انسان‌ها است. رییس سازمان بهداشت جهانی در یکی از سخنرانی‌هایش اعلام کرد که نزدیک به ۸۰ درصد از سرطان‌ها ممکن است تحت تاثیر عوامل خارجی مانند شیوه و محیط زند‌گی باشد.

دکتر سروان شرایبن، نویسنده‌ی کتاب «ضد سرطان، شیوه‌ی جدیدی در زند‌گی» سه تغییر عمده در محیط را از سال ۱۹۴۰ نام می‌برد. دلیل اول، اضافه شدن مقدار زیادی از قندهای تصفیه شده به رژیم‌های غدایی ما است. ژن‌های ما در محیطی توسعه پیدا کرده‌اند که مصرف دو کیلو عسل در سال برای آن کافی است. در سال ۱۹۳۰ این مقدار به پنج کیلو و در قرن بیستم به هفتاد کیلو رسیده است.

دلیل دوم، تغییرات در روش‌های کشاورزی و پرورش حیوانات و در نتیجه تغییرات در مواد غذایی ما است که باعث برهم خوردن میزان تولید امگا سه و امگا شش در محصولات غذایی شده است.
دلیل سوم، قرار گرفتن در معرض تعداد زیادی از محصولات شیمیایی است که قبل از سال ۱۹۴۰ وجود نداشت.

تولید سالانه‌ی مواد شیمیایی در سال ۱۹۳۰ حدود یک میلیون تن بوده است و امروز به بیش از ۲۰۰ میلیون تن رسیده است. نتیجه‌ای که می‌شود از این سه دلیل گرفت این است که باید تغییری در نوع غذای مصرفی‌مان برای پیشگیری از سرطان ایجاد کنیم. رژیم غذایی ضد سرطان بیشتر شامل سبزیجات، روغن زیتون، سیر و ادویه‌جات است. گوشت و تخم مرغ نیز در صورتی که به صورت غیر صنعتی تولید شده باشند می‌توانند به این رژیم اضافه شوند.

در کنار این رژیم غذایی، چند محصول دیگر را نیز می‌توان اضافه کرد؛ مانند چای سبز، زردچوبه، کاری، زنجفیل، انواع کلم‌ها، سیر، پیاز، تره، سبزیجات و میوه‌جات سرشار از کاروتنوئید‌ها، گوجه‌فرنگی، سویا، قارچ، سبزیجات معطر و ادویه‌ها، جلبک‌های دریایی، انواع توت‌ها، مرکبات و شکلات سیاه که بیش از ۷۰ درصد آن کاکائو باشد.

همان‌طور که گفته شد چهار عامل به عنوان عوامل ضد سرطان از سوی انجمن روبان صورتی معرفی شده است: محیط، غذا، ذهن و بدن. عامل بعدی ذهن است. بخش عمده‌ای از زنانی که مبتلا به سرطان سینه می‌شوند بر این باورند که بیماری‌شان نتیجه‌ی استرسی است که از نظر روانی بر آنها وارد شده است. مثل از دست دادن فرزند، طلاق، از دست دادن شغل و غیره.

پزشکان نیز مدت‌های زیادی، عوامل روانی را در ابتلا به سرطان موثر می‌دانستند، اما واقعیت این است که استرس و عوامل روانی دیگر نمی‌توانند ایجادکننده و تولیدکننده‌ی سرطان باشند، بلکه عکس‌العملی که استرس‌های روانی بر بدن ما می‌گذارند، بر شیوع و گسترش سرطان موثر هستند.

توضیحات بیولوژیکی در مورد تاثیرات منفی استرس بر سرطان مربوط به آزادسازی هورمون‌ها است. ثابت شده است که استرس بر فعال شدن هورمون‌های سیستم دفاعی بدن تاثیر دارد. استرس از یک سو با تاثیر بر دیر فعال شدن این هورمون‌ها کمک به رشد تومور می‌کند و از سوی دیگر باعث کاهش سرعت ترمیم پوست و سیستم دفاعی بدن می‌شود.

از راه‌های پیشنهادی برای مقابله با استرس می‌شود از یوگا و مدیتیشن نام برد. عامل چهارم و آخر، بدن است. سلامت جسمی ما تاثیر به‌سزایی در مقابله با سرطان و بهبودی بعد از درمان دارد. از انواع ماساژها به عنوان یکی از عوامل تسریع‌کننده‌ی بهبود سرطان نام برده می‌شود. همچنین تمرین‌های مرتب و مکرر جسمانی هم تاثیر زیادی در این زمینه دارند. این نکته را در نظر داشته باشید که اگر در مرحله‌ی بهبود هستید، حتماً با پزشک خودتان در مورد نوع تمرین‌ها صحبت کنید؛ چرا که بعضی از ورزش‌ها ممکن است برای سلامتی شما مضر باشند.

اطلاعات در مورد سرطان سینه خیلی بیشتر از آن است که بتوان همه‌ی آن‌ها را در این مجال مطرح کرد. این ماه،‌ ماه اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی است. هیچ کسی جز خود ما مسئول سلامتی ما نیست. همین امروز سراغ دکتر خودتان بروید و یا از داروخانه یا درمانگاه محل، اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری کسب کنید. اگر این برنامه را شنیدید به دوستان خودتان زنگ بزنید و این اطلاعات را به آنها منتقل کنید. فراموش نکنیم که پیشگیری بهترین درمان است.