Jul 2010

به استقبال دوران سخت

کتی اکر، ترجمه سوده نگین‌تاج: اگر روزگار به معنای واقعی کلمه سخت و طاقت‌فرسا شود چه؟ فقدان، نه فقط فقدان هنر بلکه فقدان اجتماع، فقدان نویسندگی که زمینه‌ی اصلی تاریخ است، در این دنیا مرگ تدریجی است. اگر امروز نگاهی به پیشه‌ی ادبی بیندازیم خواهیم دید که نویسندگی در خطر است. معدود نویسنده‌ای را سراغ داریم که بتواند با این کار که این همه برایش وقت صرف می‌کند و به آن عشق می‌ورزد از پس مخارج زندگی‌اش برآید.

تعهد، صداقت و سخت‏کوشی

سمیه دهبان: باور دارم که سه چیز یک شخصیت را می‏سازد: تعهد، صداقت و سخت‏کوشی. مطمئناً در میان اطرافیان خودتان کسانی را می‏شناسید که هرسه خصوصیت را با هم داشته باشند. هفته‏ی گذشته این افتخار نصیب من شد که از نزدیک با چنین فردی آشنا شوم. گلناز امین، بنیان‌گذار و مدیر «بنیاد پژوهش‏های زنان ایران» ۲۱سال است که با تعهد، صداقت و سخت‌کوشی، توانسته است سالانه عده‏ی کثیری از فعالین سیاسی و هنرمندان را از سراسر دنیا گرد هم بیاورد.

به تلافی تن مادرم

مهسا صارمی: تا بیست سالگی حتی خودم هم فکر می‌کردم که واقعا در خواب کسی با من کاری کرده و متوجه نشدم، حتی از معاینه‌های پزشکی‌ای که مادرم هر شش ماه مارا می‌برد هم فرار می‌کردم. وقتی در بیست سالگی‌ام مسئله پریود و عادت ماهانه کاملا برام روشن شد یادآوری این‌که مادرم هیچ توضیحی نداد و همراه‌ نبود آزاردهنده شده بود که البته هنوز هست. اما اگر خودم دختر داشته باشم از آغاز کودکی همه‌ی مسائل مربوط به جنسیتش را برایش باز می‌کنم.

زن ایرانی، سنت و مدرنیته

ایرج ادیب‌زاده: کنفرانس سالانه‏ی «بنیاد پژوهش‏های زنان ایران»، به‌مدت سه روز از ۲۴ تا ۲۶ تیرماه، با عنوان «جنبش زنان ایران، تحولات سیاسی و مبارزات دمکراتیک» در پاریس برگزار شد. در این کنفرانس، جمعی از سخنرانان زن و مرد، به بررسی تحول موقعیت زنان، چشم‏انداز آینده، آزادی‏های فردی و جمعی، جدایی دین از دولت و مسائل قومی و ملی پرداختند. در این‌باره با دو تن از شرکت‌کنندگان این کنفرانس، شهلا شفیق و بهیه جیلانی گفت‌وگو کرده‌ام.

«رابین هود» زنانه در هند

گردآوری گزارش از ونداد زمانی: رهبر گروه شورشی زنان استان پراداش، یک زن میانسال هندی است به نام «سمپت پال دوی» که گروه «گلابی» را رهبری می‌کند. رهبر گروه صورتی‌پوش، در طی ١٥ سال گذشته به آرامی بر صف زنان مبارز گروه خود افزوده است و در حال حاضر بیش از ٢٠ هزار زن به سبک رابین هود مشغول باز پس گرفتن بخشی از حقوق پایمال‌شده خود در استان‌های محروم هند هستند.

زنانگی و زنانه‌خواندن: ویژگی آثار زیبا شیرازی

محمد تاج‌دولتی: زیبا شیرازی از معدود ترانه‌سراها و خوانندگان زن موسیقی پاپ ایرانی است که به‌راحتی می‌توان گفت زنانه شعر و ترانه می‌سراید، و زنانه می‌خواند. زنانگی، ویژگی مشخص بسیاری از آثار او است. با زیبا شیرازی گفت‌وگویی کردم حول و حوش زنانه‌ خواندن و زنانگی آثار و آخرین آلبومش، «هوای تازه». نخست از او درباره‌ی سبک کار موسیقی‌اش می‌پرسم که نه سنتی است و نه پاپ و جاز؛ و درعین حال تلفیقی از همه‌ی اینها است.

امیدی برای حذف مجازات سنگسار

پانته‌آ بهرامی: یکی از موفقیت‌های حرکت‌های مدنی ایرانیان در ایران و در برون‌مرز، فشار بر دولت جمهوری اسلامی ایران و عقب‌نشینی موقت حکومت در سنگسار سکینه محمدی آشتیانی است. اما در این خصوص باید گفت تا زمانی که مجلس شورای اسلامی، قانون لغو سنگسار را تصویب نکرده است، افراد در معرض اجرای این مجازات قرار دارند. در همین زمینه، با علی گرجی و آسیه امینی گفت‌وگو کرده‌ام.

مینا‌های دیوانه

فروغ.ن.تمیمی: جنبش برابری و رهایی‌خواهانه در نیمه‌ی دوم قرن بیستم در دنیای غرب و هلند، به نام موج دوم فمینیستی معروف است. جنبشی که بیشتر به وسیله‌ی زنان طبقات متوسط به وجود آمد، رهبری شد و سرانجام در میان طبقات محروم گسترش یافت. بدون شک ترجمه‌ی کتاب مشهور سیمون دوبوار به نام «جنس دوم» که در سال ۱۹۶۵ درهلند منتشر شد، نقش مهمی در شکل‌گیری باورهای تازه در مورد برپایی مجدد مبارزه برابری‌خواهانه داشت.

فمینیست کیست؟

مهسا صارمی: فمنیست کیست؟ فمنیست هم مانند فمنیسم تعریف واحدی ندارد زیرا تعریف فمنیست‌ها از فمنیسم تحت تأثیر تربیت، ایدئولوژی، طبقه، نژاد و یا ترجیح جنسی متفاوت است. اما به طور خلاصه فمنیست زنی است که خود را فمنیست می‌داند و دیگران هم او را فمنیست می‌دانند. چنین تشخیصی به این بستگی دارد که یک زن ارتقای آگاهی تجربه کرده، دانشی از سرکوب زنان یافته و به درکی از تفاوت‌ها و اشتراکات زنان رسیده باشد.

جنبش زنان بر تارک جنبش سبز

فروغ.ن.تمیمی: جنبش آزادی‌خواه و مدنی سبز، پهنه‌ای گسترده برای در برگیری تمام نحله‌های فکری آزادی‌خواهی، برابری‌خواهی و عدالت‌جویی است. در یک سال گذشته، چند میلیون نفر از شهروندان معترض به نتایج انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری، مصلحان سیاسی، ژورنالیست‌های مدافع آزادی بیان، فعالین حقوق بشر، فمینیست‌ها، دانشجویان، کارگران، اقلیت‌های قومی، دینی و جنسیتی همه و همه در زیر چتر فراگیر جنبش سبز گرد آمده‌اند.

«کمپین، مشروعیتش را از یک شکاف اجتماعی می‌گیرد»

پانته‌آ بهرامی: اکنون که بیش از یک سال از تنگ شدن فضای سیاسی ایران می‌گذرد، نگاهی تازه و تعریف جدید از استراتژی‌ها و تاکتیک‌های جنبش زنان پیش روی کنشگران این جنبش است. اما شاید این نگاه تازه بدون جمع‌بندی از دستاوردهای این جنبش ممکن نباشد. در این نوشته به دستاوردهای یکی از حرکت‌های جنبش زنان که در چند سال اخیر بیش از همه فراگیر و رسانه‌ای شده است، می‌پردازیم. کمپین یک میلیون امضا، تغییر برای قوانین نابرابر جنسیتی.

نگاه جمهوری اسلامی به تجاوز پسران

پانته‌آ بهرامی: «تنش بین ملت و دولت در پیوند با موضوع جنسیت در ایران»، محور سخنرانی دکتر شهلا طالبی، استاد مردم‌شناسی در آمریکا در دانشگاه کلمبیا در نیویورک بود. وی هم تجربه‌ی زندان شاه را دارد و هم زندان‌های جمهوری اسلامی را در دهه‌ی ۶۰. این پژوهش‌گر، همسر خود را در اعدام‌های دسته‌جمعی سال ۶۷ از دست داده است. با وی درباره ی نگاه مردانه‌ی حکومن اسلامی ایران به گفت‌وگو نشستم.